Dunyada ve Turkiyede Gidişat..
Yaklasik 4 aydir, Ekim 2008 sonundan beri internette muhtelif platformlarda ABD dolarinin degerlenecegini yazdim. Bu gorusumu Grafikler ekinde sundum. Bu yazimla da bu artis ve hedefleri konusundaki fikirlerimi dile getirmek istiyorum.
Oncelikle sunu belirteyim ki ABD dolarinin bu artisi uzun solukludur, dunden bu gune olusan bir durum degildir, 3 ay icerisinde de bu atesin sonecegi dusunulmesin.
Bunun nedenleri ve gerekcelerini su sekilde analiz edebiliriz;
Bilindigi gibi 1994 krizi 1.5 milyar dolar civarindaki bir sicak para nedeni ile tetiklenmisti.
Keza 2001 krizi de 2.5 milyar dolarlik bir sicak para nedeni ile tetiklendi.
Ancak son 3-5 senede ulkemize giren yabanci yatirimci su anda 1994 ve 2001 de olusan piyasa sartlarini gerektiginde regule edici bir faktor olarak rol oynamaktadir ve de oynayacaktir.
1960 yilindan beri karma/serbest ekonomik statuye gecmeye calisian ulkemizde, son yillardaki ozellestirmeler nedeni ile yabanci sermaye girisi hizlanmis ve 49 yillik tarihinde en yuksek seviyeye ulasmistir.
Bunun anlami sudur; Piyasada olusacak menfi durumlardan Turk halki, Turk sermayesi kadar etkilenecek yeni yatirimcilar, yeni piyasa oyunculari mevcuttur.
Bir ornek vermek gerekirse, Yeni Raki yi alan sermaye bu yatirimi yaptigi zaman oncelikle Turk piyasasini dusunmustur. Yeni Rakiyi Amerikada pazarlamayi dusunmemistir.
Turkiye pazarinda buyuk sermaye sahibi oyuncular yeni yeni yerlerini almaktadirlar.
Bu oyuncular, kar marji yuksek oldugu icin bu pazari secmislerdir. Hicbir zaman sanayici olmadim fakat 1987-1988 lerde ufakda olsa bir imalatimiz oldu. Bu Ingilterede yapilan, masaya adapte edilebilen bir mama sandalyesi idi. Biz bu imalati yaptigimiz zaman, kar marjimizi %100 olarak hesapladik, cunki Turkiyede imalatci her zaman kar payini yuksek tutmaktaydi.
Dunyada Mevcut durumda hicbir sanayci ve imalatci boylesine yuksek bir kar marjini aklindan hayalinden bile geciremez. Dunyada uretici imalat marjini "single digit" denilen tek haneli kar yuzdelerine kadar dusurmektedir. Buna en iyi ornek Uzak dogu otomotiv sanayii dir.
Uretimde rol alan hammadde, iscilik ve enerji pazarlama vb gibi girdiler uretim maliyetini olustururlar.Uretim maliyeti de satis fiyatinin olusmasini saglayan en onemli etkendir.
Amerika Birlesik devletleri gibi sanayilesmis, gelismis ulkelerde bu kalemlerden ozellikle iscilik maliyetlerinin yuksek olmasi Amerikan arabalarinin fiyatini sisirmekte ve Uzak dogu otomotiv ureticileri ile rekabet sansini yok etmektedir. Konuya bu anlamda bakarsak GM ce Chraysler iflasin esigindedir ve iflas etmeleri gerekir. (Iflas=bankrupcy bu firmalara yeniden yapilanma ve ozellikle iscilik maliyetlerini assagi cekmek icin sendikalar ile oturup yeniden pazarlik yapma sansi verecektir)
Ford yani GM Kuzey Amerikada 15.000 tane bayi sahibi iken, Ayni piyasada satislari butun markalardan cok daha yuksek olan TOYOTA nin Kuzey Amerikada ki bayi sayisi 1.500 tanedir.
Bugun aciklanan Amerikadaki issizlik orani 1983 den beri en ust seviyededir..
26 senede olusan bu kopuk sonmelidir. Hastalikli uzuvlar kesilip atilmalidir. Hasta bunyenin iyilesmesi buna baglidir.
Gelelim Turkiyemize;
Ulkemiz giren sermaye yaptigi yatirim neticesinde bu pazardan kazandigi paralarini KAR transferi yolu ile ulkesine geri goturmek amaci ile gelmistir. Kar transferi yapabilmesi icinde TL olarak kazandigi bu paranin karsiliginda yine UYGUN FiYATTAN Dolar alabilmelidir!
Yani o yabanci sermaye artik bizimle ayni dala binmistir. Bindigi dali kesmek onunda sermayesini sifirlamasi anlamina geleceginden Dovizdeki sert fiyat hareketlerinde regule edici rol oynamakla mukelleftir. Yabanci sermayenin Turkiyede yerini almasi yeni uretim sahalari ve Yatirim alanlari acilmasi ve arkasindan ihracatin artmasi ile neticeleneckse eger, bu Ulkemiz icin guzel olacaktir.
Global Krize neden olan Mortgage kaynakli "Subprime" rezaleti dunyamizda halihazirda yasanmakta olan Global krizin esas nedenidir. Turkiyede Mortgage konusunun cok yeni olmasi ve de Bankalarimizin "Subprime" urunu hakkinda bilgi sahibi olmamasi, ya da az bilgi sahibi olmasi, Global krizden etkilenme oranimizi minumum oranda tutmaktadir.
Turk ekonomisi Dunya standartlarinda bazi dogu avrupa ulkeleri ile Afrika kokenli ulkeler ile ayni kulvarda anilmaktadir.
Turk Lirasinin Global krize ragmen Dogu avrupa ulkeleri ve bazi afrika ulkelerinde yasanan devaluasyon kadar kotu etkilenmemesi sonucu, ve de son yillarda ulkemize giren yabanci sermayenin Global dunyadaki acilimi sonucu Bugun Chicago Borsasinda alinip satilmaktadir. Ayni sekilde Rusya ile yapilan son anlasmalarda Turkiye ile Rusya arasindaki ticaretde TL baz alinacaktir.
1983 de 17 sayili Turk Parasinin Kiymetini koruma kanununu degistiren Rahmetli Turgut Ozal, eminim bu gunleri hayal etmekteydi.
SSCB nin dagilmasi ekonomik nedenler ile olmustur. Bugun Avrupa Birliginin ortak para birimi olan EURO bu kriz derinlestigi zaman, ortak para birimi olmaktan cikabilecek seviyede endiseleri tasimaktadir. Amerika Birlesik Devletleri Kriz icin devletlestirdigi bankacilik sistemi Liberal ekonomiden cikip devletci bir yapiya burunmek uzeredir.
Kaldi ki 52 eyaletden meydana gelen ABD nin Ulkesindeki Kriz derinlestigi takdirde Belki Yillar once SSCB nin yasadigi bolunme tarzi bir durumla karsilasmasi bile gundeme gelecektir.
Toparlarsak, Yazimin basinda degindigim Yuksek KUR politikasi, sermayenin uretime ve yatirima yonelmesini saglayabilecek bir etkendir.
Turkiyede UCUZ DOLAR ile ithalat devri kapanirsa eger, UCUZ isclik ile uretim, yatirim, ve istihdam donemi baslayabilir.
Elbette bunun icin Dunya standartlarinda dusuk kar marji ve satis ve pazarlama agi da gerekecektir.
Rahmetli Turgut Ozalin baslattigi elde canta ile dis pazarlari dolasma aliskanligi butun firmalarimizda artik kaniksanacak bir durumdadir.
Simdi sira geliyor, "markalasmaya" satis, uretim ve dagitim kanallarini organize etmeye, yatirim maliyetini dusurmeyen, kar marjini tek haneli rakamlara indirmeyen dis piyasalarda yasanan Global kriz nedeni ile 3 otuz paraya gerileyen firmalarin Turk firmalari tarafindan alinmalari bu ilkleri gerceklestirecek seviyededir.
Ozetle dusuk kur bitmistir. Yuksek KUR ve dusuk faiz devri baslayacaktir.
Degisimi Gormeliyiz, Gormek de yetmiyor, yasamaliyiz.
Sevgi ve saygilarimla,
Bikmisbroker
Alıntı
Yer imleri