Ekonomik Bakış

[HKAYIKCI]

IMF: Krizin maliyeti 1,3 trilyon doları bulacak


ABD yönetimi finansal krizi frenlemek için 700 milyar dolarlık önlem paketini Kongre’den geçirmeye hazırlanırken, IMF Başkanı küresel krizin toplam faturasının 1,3 trilyon doları bulacağı tahminini yaptı.

IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel finansal krizin toplam maliyetinin 1,3 trilyon doları bulacağını tahmin ettiğini söyledi.

Dominique Strauss-Kahn, açıklamayı yükselen emtia fiyatlarının ekonomik etkileriyle ilgili olarak düzenlenen bir konferansta yaptı. Strauss-Kahn böylece, daha önceki 1-1,1 trilyon dolar olan tahminini yükseltmiş oldu.

[HKAYIKCI]

Kurtarma planından izlenimler
25.09.2008 - BURAK SALTOĞLU

Bundan 1 hafta önce krizi analiz edebilmek için ABD senatosunu izleyeceğim aklıma gelmezdi. Ama dünya ekonomisinin geleceği bu hafta ABD senatosunda yapılan konuşmalara bağlı. Tartışmalara genel bir çerçeve çizmek ve görüşleri aktarmak faydalı olacaktır. Anlaşmazlık konularını şöyle sıralayabiliriz.

1. 700 milyar nasıl hesaplandı? Ben Bernanke burada bilimsel bir metrik olmadığını toplam 14 trilyon ABD dolarlık toplam konut kredisinin kabaca %5’i olarak seçilmiş. Hiç net değil. Burada sorun bu varlıkların mark-to-market (adil değer ya da makul değer Türkçesi) mi yoksa tarihsel değer üzerinden mi belirleneceği belli değil. Daha doğrusu piyasası olmayan bir varlığı nasıl fiyatlayacağımız belli değil. Buna bir daha detay vermek kesin şart.

2. Yapılacak kurtarmanın gerçekten 700 milyara değil eğer ilerde işler açılırsa daha az bir maliyet olacağı konusunda halk ve komisyon tam ikna olmamış gibi. Akademik çalışmalar sistemik riskin önüne geçilmesinin çok önemli refah avantajları olduğu gösterilmiştir. Ama vergi mükellefleri ve politikacılar buna ikna olmakta zorluk çekiyor. İsveç’te 1990´larda olan özel şirketlerin de ihaleye katılmasını isteyen senatörler var. Ama o olabilse bugüne kadar olurdu. Buffet biraz da yasa geçsin diye devreye girdi gibi...

3. Bu kurtarma maliyetinin uzun dönemli etkileri ekonomiye nasıl yansıyacak ve buradaki belirsizliklerde Bernanke ve Paulson açıklamaları çok ikna edici gelmediler. Bernanke eğer işler açılırsa 2009’un ikinci yarısında faiz artırımını düşünebileceklerini söylüyor. Yani paniği bir aşalım gerisini sonra düşünürüz havası var.

4. Olayın diğer kısımları halkın önemli bir kesimi bu konuda bu kurtarma operasyonunun hükümetin sorumluluğunda olmadığını düşünüyor. Carnegie’den çok ünlü bir Profesör Meltzer de yasanın hiçbir işe yaramayacağını düşünüyor. Ekonomide reel yanda o denli sorunlu olmadığını ve bunun buradan geçmişte faydalanan kesimler tarafından ödenmesi gerektiğini soyluyor.

Neler olabilir?

Belirli bir olasılıkla bu yasa tasarısı senatodan geçmez. Sonucu ilk aşamada ciddi bir kriz olur. Sonrası FED ve Hazinenin yoğun çalışmaları olacaktır. Bizim için çok olumsuz ve belirsiz sonuçları olabilir.

Plan demokratların eklemeleri ile geçebilir. Örneğin geçen dönem olduğu gibi düşük gelirli ABD’li tüketicilere, belki Araba üreticilerine, vs destekle beraber çıkar. Bu 700 milyarlık ana yardım kaynağından mı kesilir bilmek zor. Ama izleyebildiğim kadarı ile 700 milyarlık rakam çok tartışılıyor, bu rakamın aynı şekilde kalma olasılığı pek yok.

En az olasılık ise bu yasanın Paulson’ın yazdığı şekilde geçer.

Gerçekten tahmin zor ama bu şekliyle geçirilmesi de kanımca çok zayıf.

Piyasa tüm bu kaygıları fiyatlıyor. Örneğin Dolar/EURO ve EURO/YEN örtük volatiliteleri (implied volatility) kısa vadede (3 aydan kısa vadeli opsiyonlarda ) çok yüksek. Bu carry trade’in hızla kesilmesine ve EURO Dolar paritesinde çok hızlı ve önemli değişimler olabileceğini gösteriyor. Çok likit kalmak belki hiç bu kadar gerekli olmadı...




BURAK SALTOĞLU
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Profesörü

[HKAYIKCI]

Plan yattı, WaMu battı 26.09.2008

ABD´de kurtarma planı Başkan Bush´un düzenlediği "hızlandırma toplantısı"ndan sonra kaosa girdi, ABD tarihinin en büyük iflasıyla Washington Mutual´e el kondu.

Bush´un toplantısına başkan adayları John McCain ve Barack Obama da katıldı. Demokratlar, Cumhuriyetçi aday McCain´in seçim kampanyasını yarıda keserek dönmesinin ardından Cumhuriyetçiler´in anlaşılan konulardan geri adım attığını söyleyerek Mc Cain´in suçladı. Kurtarma planı konusunda Kongre temsilcileri aralarından büyük ölçüde anlaştıklarını açıkladıktan sonra Cumhuriyetçiler Bush´un toplantısına doğrudan kaynak aktarılması yerine yeni bir sigorta fonu kurulması önerisiyle geldi.

Wall Street Journal´ın haberine göre toplantının kaos içinde dağılmasının ardından ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, toplantının sonunda Demokrat Parti temsilcileriyle görüşerek planın çıkmasını engelleyecek bir açıklama yapmamaya ikna etti.

McCain´in yardımcıları, zaten ortada Cumhuriyetçi Parti temsilcilerinin desteklediği bir plan olmadığını, McCain´in geçebilecek bir anlaşma ortaya çıkması için çalıştığını vurguladı.

Demokratlar bugün görüşmelere devam edeceklerini açıkladı ancak son duruma göre görüşmelere Cumhuriyetçi kanadın katılması beklenmiyor. Paulson´la bir saat görüşen Demokrat Parti temsilcileri planı için çalışmalara Cumhuriyetçi Parti temsilcileri olmadan devam edebilir. Oluşan kaosa rağmen kurtarma planının değişmiş bir şekilde hafta sonu çıkma olasılığı bulunuyor.

Oysa Wall Street´te işlemler devam ederken ABD Kongresi´ndeki iki partinin 700 milyar dolarlık kurtarma planında anlaştığı duyurulmuştu. Kurtarma planı şöyle şekillenmişti:

ABD Hazinesi ilk aşamada 250 milyar dolar, daha sonra 100 milyar dolar kullanacak. Kongre programın sonuçlarından memnun kalmazsa geri kalan ödemeyi durdurabilecek.

Programa katılan tüm şirketler yönetici maaşlarına kısıtlama getirecek.

Büyük olasılıkla plandan yararlanan şirketler Hazine´ye hisse garantisi verecek.

Senatör Bob Corker, yasanın Pazartesi piyasalar açılmadan önce geçmesini beklediğini söyledi.

Dow Jones 300 puan artıştan sonra 197 puan yükselerek 11,022 puandan kapanmıştı.

Asya´da borsalar % 2 aşağıda.

[HKAYIKCI]

Bill Gross: 700 yetmez ..500 milyar dolar daha gerekli
26.09.2008

Uluslarararası yatırım yönetimi şirketi PIMCO´nun kurucusu Bill Gross,
bankacılık sisteminin ayakta kalabilmesi için ABD Kongresi´nde
görüşülen 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin üzerine 500 milyar
dolar daha gerekeceğini söyledi.

Gross, kurtarma planının bankaların bilançolarını rahatlatacağını ve
bankaların tekrar para vermeye başlayacaklarını, ancak planın sisteme
reel olarak ancak 50 milyar dolar ek fon katacağını söyledi.

Gross, "Kurtarma planı sermaye arttırımı konusunda fazla bir şey
içermiyor, bankacılık ve yatırım bankacılığı sistemine 500 milyar
dolar daha gerekecek. Bunun nereden geleceği henüz belli değil" dedi.

Gross ayrıca, Fed´in karşı taraf riski konusundaki kaygıları ortaran
kaldırmak için devreye girmesi ve bir tarafın borcunu ödememesi
durumunda bile işlemin sonuçlanacağı bir sistem kurması gerektiğini
söyledi.

ABD ekonomisinin 2009´da "taşlı yollarda" ilerleyeceğini söyleyen
Gross, işsizlik oranının yüzde 7´ye çıkabileceğini öne sürdü.

[HKAYIKCI]

Fed´den hızlı indirim gelebilir
26.09.2008

Birkaç Fed analisti hızlı bir faiz indiriminin önümüzdeki günlerde kesinlikle masada olacağını belirtti.

Bank of Tokyo/Mitsubishi baş ekonomisti Chris Rupkey eğer Pazartesi sabahı açılıştan önce 50 baz puanlık indirim yapılırsa buna şaşırmayacağını belirtti.

Rupkey kendisini hiçbir şeyin şaşırtmayacağını, Merrill, Lehman ve AIG´in varlıklarına dair sistematik şoklarlardan sonra bir şekilde Fed´in piyasaları rahatlatmak için her şeyi deneyeceğini söyledi.

Daiwa Menkul Kıymetlerin baş ekonomisti Mike Moran Fed´in yıl sona ermeden faiz oranlarını yarım puan indirebileceğini belirtti. Fed ve Hazine için bir sonraki adımın borcu ortadan kaldırmak için metodlar dizayn etmek olacağını belirtti.

Finansal piyasalarda geçtiğimiz haftalardaki karmaşık olaylar Fed Başkanı´nın faiz indirimi için Kongre´ye göz kırptığına dair spekülasyonları arttırıyor, özellikle Fed Başkanı Kongre´ye 700 milyar dolarlık kurtarma planının geçmesi konusunda baskı yaptığından bu yana.

[HKAYIKCI]

WaMu tahvillerinde para batıranların listesi


Dün itibariyle, farklı birçok şirkette 28 milyar dolar değerinde WaMu tahvili vardı.

İşte WaMu´nun tahvillerini taşıyan şirketler ve batan borçların miktarları. Bilinen rakamları kapsayan listede çok sayıda sigorta şirketi var.

1) Capital ResearchManagement - $1.5bn
2) Vanguard Group Incorporated - $336m
3) American Life Insurance - $166m
4) Teachers InsuranceAnnuity Co - $159m
5) Jackson National Life Insurance - $148m
6) Nuveen Advisory Corp - $124m
7) Genworth Life Insurance - $113m
8) Principal Life Insurance - $97m
9) AIG Annuity Insurance Co - $93m
10) Hartford Life Insurance Co - $91m
11) Metropolitan Life Insurance Co - $88m
12) AXA Equitable Life Insurance - $85m
13) Sun Life Assure Co of Canada - $82m
14) Thrivent Financial for Lutheran - $80m
15) Western Asset Management - $77m
16) Principal Asset Management - $69m
17) Allianz Life Insurance Co of North America - $59m
18) Riversource Life insurance co - $58m
19) Northwestern Mutual Life Insurance - $57m
20) Lincoln National Life Insurance - $56m

[HKAYIKCI]

Kurtarma paketi için anlaşıldı

ABD´de hükümetin 700 milyar dolarlık kurtarma planı yasa tasarısına ilişkin görüşmelerde Kongre´deki, Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti´nin önde gelen isimleri, paketin temel maddeleri üzerinde anlaşmaya vardı.

Kurtarma paketinin yarın, önce Temsilcileri Meclisi´nde, ardından da Senato´da onaylanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Paketin yürürlüğe girmesinde, Kongre´de çoğunluğu oluşturan Demokrat üyeler kritik oy hakkına sahip bulunuyor.

Paketin genel içeriği

700 milyar dolarlık kurtarma paketi Hazine´nin, bankalar ve diğer yatırımcıların elindeki hacizli ipotek alacağı ve konut kredisi destekli menkul kıymetleri satın almasını, daha sonra da bu hacizli ipotek alacaklarını, en iyi fiyattan satmasını içeriyor.

Ellerindeki hacizli ipotek alacaklarından kurtulan sıkıntıdaki bankalar ve yatırım kurumları, yeni krediler oluşturarak, hem yeni finansman imkanı bulabilecek, hem de piyasaya yeni kredi imkanı sunabilecek.

Yeni pakete göre, iflas etmiş ya da zor duruma düşmüş mali kurumların üst yöneticileri ile işten çıkartılan yöneticilere yapıaln ödemelerde sınırlama getiriliyor.

Hükümet kurtarma paketi karşılığında, yardımda bulunduğu şirketlerden hisse senedi garantisi alarak, vergi mükelleflerine, bu şirketlerin gelecekteki karlarını paylaşma imkanı getiriyor.

İlk aşamada 350 milyar dolar serbest bırakılacak

700 milyar dolarlık kurtarma paketinde, ilk olarak 350 milyar dolar serbest bırakılacak. Eğer Kongre, programın iyi sonuç getirmediğine inanması durumunda, 350 milyar dolarlık ikinci dilimi bloke edebilecek.

[HKAYIKCI]

Kurtarma paketinin senatodaki oylaması en erken çarşamba günü yapılacak ..

U.S. Senate vote Wed. at earliest on bailout-sources

WASHINGTON, Sept 28 (Reuters) - Legislation providing up to $700 billion to bail out the U.S. financial industry will be voted on in the U.S. Senate no earlier than Wednesday, sources close to the discussions said on Sunday.

The House of Representatives will vote on the bill on Monday, said House Financial Services Chairman Barney Frank, a Massachusetts Democrat.

But the Senate faces more complex problems in passing legislation. Before bills get to the floor, leaders must determine whether any senator is considering procedural hurdles to slow down action. And a Jewish holiday that starts at sundown on Monday will put off any Senate work through Tuesday.

"The earliest the Senate could get to it is Wednesday," said one source, who asked not to be identified, while a Democratic Party source said procedural moves would be made to clear the way for a vote on Wednesday.

http://www.reuters.com/article/ameri...00987620080928

[HKAYIKCI]

Şimdi de kredi krizi Avrupa´daki bankalarda .. euro düşüyor..
06.10.2008

Bu hafta sonu ABD´deki değil Avrupa mali sistemindeki kaos ön plana çıktı. Bankalarla ilgili güvensizlik artarken Almanya mevduatlara güvence getirdiğini açıkladı. Hafta sonu Fortis ve Hypo ile ilgili haberler ön plana çıktı...


Önce Fortis´in Hollanda´daki faaliyetlerine Hollanda Hükümeti el koydu. Belçika ve Lüksemburg ise Fortis´in geri kalanını BNP Paribas ´ya satıyor. Paribas, Fortis´in Belçika´daki kısmının % 75´i için 8,25 milyar euro ödeyecek. Lüksemburg´daki kısmının ise % 66´sını satın alıyor.


Almah Hükümeti, bankaların Cumartesi günü Hypo´nun kurtarılması planından geri çekildiklerini açıklamalarının ardından devreye girerek bu kez 50 milyar euroluk bir desteğin verilmesini sağladı. Bankalar katkılarını 30 milyar euroya yükseltti...


UniCredit yatırımcıları sakinleştirmek için 6,6 milyar euroluk sermaye artırımına gideceğini duyurdu..


Geçen hafta 6,4 milyar dolar kamu desteği alan Dexia ise yeni bir sermaye artırımına ihtiyacı olmadığını duyurdu.


Avrupa Birliği´nin, aynı zamanda G-8 üyesi de olan dört ülkesinin lideri, Cumartesi günü yaptıkları toplantıda zor durumdaki mali kurumları destekleme sözü verdi. Zirveye, Almanya Başkanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ve İngiltere Başbakanı
Gordon Brown ile AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet de katıldı.


Almanya Başbakanı Angela Merkel de her ülkenin ulusal düzeyde sorumluluk yüklenmesi isteyerek, ancak bunun diğer Avrupa ülkelerinin
çıkarlarına dokunmaması gerektiğini söyledi.


Merkel, zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında, her ülkenin karar verdiği kurtarma planının, Avrupa bankaları arasındaki dürüst rekabet kurallarına saygı göstermesi gerektiğini belirtti. Özellikle İrlanda hükümetinin bazı büyük İrlanda bankalarına garanti verme girişiminden memnun olmadığını belirten Merkel, adil şekilde davranmanın ve ülkeler arasında zarara neden olmamanın önemli olduğunu, rekabete saygı gösteren adımların gerekliliğini vurguladı.


Merkel Hükümeti gelişmeler üzerine dün tüm mevduatlara güvence getirdiğini açıkladı.


Avrupa´daki kriz euronun düşmesiyle sonuçlandı. Euro-dolar paritesi 1,36´ya doğru indi. Parite 13 ay aradan sonra bu seviyelere geriledi...


Citigroup, Wells Fargo-Wachovia birleşmesini mahkeme kararıyla durdurmaya çalışıyor, ancak Wells Fargo ve Wachovia bir sorun olmadığını açıkladı. Citigroup´la yapılan anlaşmanın Wachovia hissedarları tarafından onaylanması gerekiyor ancak Wells Fargo´nun
Citigroup´un 7 misli,1 milyar dolar teklif etmesinin ardından Citigroup ´un önceki anlaşmayı canlı tutmayı başarması için teklifi yükseltmesi gerekecek...


ABD´de kurtarma planının beklenen etkiyi vermemesi ve Avrupa mali sistemindeki kriz Asya borsalarında % 3-4 düşüş getirdi. Tokyo´da Nikkei 255 Endeksi % 4,4´ün üzerinde geriledi..
Asyada dolar kotasyonları 1,32 ler e yükselmiş durumda ..

Dow Jones Future ları %1,5 ekside seyrediyor..
Avrupa endekslerinin güne %4 eksi ile başlaması bekleniyor

[HKAYIKCI]

Kriz taşları yerinden oynattı..


Kriz dünya devlerinin piyasa değerini eritince, taşlar yerinden oynadı. Türk şirketleri Akbank ve Turkcell artık ABD’li Ford, GM ve Harley Davidson ile İngilizler’in efsane markası Rolls Royce’dan daha değerli.

Dünya ekonomisini yerle bir eden kriz, uluslararası şirketler liginde de dengeleri değiştiriyor. Gözler ABD’deki mortgage ve finans piyasası ile cuma günü Başkan Bush tarafından imzalanan kurtarma planına çevrilmişken, Batı ekonomisinin sembol markalarının değerleri borsalardaki son düşüşlerle birlikte mum gibi erimeye başladı. Bir zamanlar Türk yatırımcıların yanlarına bile yaklaşamadığı dünya devlerinin fiyatları İMKB’de işlem gören şirketlerin altına geriledi. Akbank, Turkcell, Türk Telekom ve İş Bankası gibi Türk devleri artık gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden daha yüksek değere sahip.

14 milyar dolarlık Akbank ve 13.6 milyar dolarlık Turkcell, ABD’li GAP, Ford Motors, Sara Lee, Harley Davidson ve General Motors gibi devlerin önüne geçti. İngiltere’nin efsane markası Rols Royce, Alman panzerleri Commerzbank, Adidas, Luftansa, MAN, Japon mucizesi Bridgestone, Nikon, Panasonic ve Mazda, Türk devlerinden daha düşük fiyatlarla işlem görüyor. Bu değişimde en önemli etken Türk firmalarının kriz sırasındaki düşüşe daha dayanıklı çıkması. Dünya çapında isim yapmış uluslararası markaların değerlerinde son bir yılda
yaşanan düşüş yüzde 50’lere ulaştı. Hatta bazı şirketler bir yıl içinde değerlerinin yüzde 70’inden fazlasını kaybetti.

PİYASA değerleri bugüne kadar gösterdikleri faaliyetler ve marka bilinirliliğine göre ‘kelepir’ düzeye düşen şirketler, dünya piyasalarındaki krizin önümüzdeki dönemde alacağı boyutun da bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Her şeyden önce söz konusu firmaların çoğu kriz sırasında ‘toksik atık’ olarak nitelenen türev
mortgage tahvillerini alıp büyük zararlar yazan finans şirketleri değil. Daha çok tüketime ve lükse yönelik hizmet veren reel sektör firmaları. Bu şirketlerin hisselerindeki gerileme mali krizin uzun süreceğinin sinyali olarak değerlendiriliyor. Krizin önümüzdeki aylardan itibaren tüketici talebini ve reel sektörü vurması bekleniyor.

İç giyim markası Victoria’s Secret’in borsa değeri yüzde 27.6 düştü. Küresel piyasaları çalkalayan kriz lüks tüketimin simgesi isimleri de etkiliyor. İç giyimin dünyaca ünlü markası Victoria’s Secret’in üreticisi Ltd Brands de borsalardaki düşüşten payını alanlardan. Victoria’s Secret dışında Lazenza, Both&Body Works ve Bigelow gibi üst
sınıf markaların sahibi olan Ltd Brands’in hisseleri yüzde 27.6 düştü. Piyasa değeri 5.4 milyar dolara indi. Kolay kazanılan parayla harcamada limit tanımayan Wall Street bankacılarının pahalı hediyeleri arasında yer alan diğer markalarda da hızlı düşüş var. Örneğin Polo Ralph Lauren yüzde 24, mücevher devi Tiffany yüzde 41.5 düştü.

KRİZE yüksek petrol fiyatları sayesinde uzun süre direnen dev enerji şirketleri de sonunda düşüşlerden etkilenmeye başladı. ‘7 kızkardeşler’ olarak adlandırılan petrol şirketlerinden dördünün hisselerinde özellikle geçen hafta önemli düşüşler görüldü. ABD’li Exxon Mobil’in piyasa değeri yüzde 14.5 düşüşle 405 milyar dolara
indi. Bir başka ABD’li dev Chewron yüzde 11.6 kaybetti ve toplam değeri 163 milyar dolara indi. Royal Dutch Shell ise yüzde 13 kayıpla işlem görmeye başladı.

Verdikleri notlar nedeniyle Türkiye’de ‘sıfırcı hoca’ olarak bilinen ve sık sık Türk ekonomisiyle ilgili olumsuz açıklamalarda bulunan kredi derecelendirme şirketleri Moody’s ve S&P’nin durumu hiç de iç açıcı değil. Hiçbir otorite tarafından denetlenmeyen, buna karşın hem şirket hem de ülkelerin borçlanma maliyetleri üzerinde
hayati etkiye sahip olan iki şirket hatalarının bedelini ağır ödüyor.

Kriz sırasında S&P’nin ana şirketi McGrave-Hill’in hisseleri yüzde 46 düşerken değeri 9.1 milyar dolara indi. Moody’s’in değeri de yüzde 42.6’lık düşüşle 7.3 milyar dolara indi. Her iki şirket krizin de baş sorumluları arasında gösteriliyordu. Söz konusu iki şirket mortgage tahvillerine hak etmediği kadar yüksek kredi notu vermiş ve bunları
alan bankalar daha sonra batmıştı.

[HKAYIKCI]

Semih Saçlı: VİX endeksi 2001 Eylül rekorunu kıracak mı?
06.10.2008

Dünya piyasaları 850 milyar dolarlık kurtarma paketinin etkilerini konuştuğu bugünlerde, geleceğe dönük beklentilerin her geçen gün daha tutarsız bir çizgi çizmeye başladığını görüyoruz. Paketin başarılı olup olmayacağı sorusu birden yatırımcılar açısından ciddi bir problem haline geldi. Gözle görünen problemlerin, gözle görünmeyen diğer riskler ile bir araya gelme olasılığı, piyasalardaki tedirginliği iyice üst seviyelere çıkardı.

Ben piyasaların içine girmiş olduğu bu tedirginliğin, piyasalardaki bir aşağı bir yukarı basma tulumba misali sert hareketlerin daha da artmasına neden olabileceği kanısındayım. Yani piyasalar sert hareketler ile iki gün yukarı sonra yine sert hareketler ile aşağı yönlü dalgalanmalarını devam ettirebileceklerini düşünüyorum. Bu da şu soruyu iyice ön plana çıkarıyor; acaba ne zaman piyasalar orta vadeli bir sindirim dinamiği içine girip düşüşlerin dengelenmesi başlatacak? Bu gerçekten de zamana kalmış bir şey, fakat piyasaların böyle bir dinamiği oluşturabilmesi için, küresel dinamikteki olumlu haberin değil olumsuz haberin şiddetini artırması gerektiği kanısındayım. Böylece piyasalar tam anlamlı bir dengelenme hareketini hiçbir olumlu beklenti olmadan, doğal olarak başlatabilir. Ayrıca bence böyle bir sindirim hareketinin başlaması için, piyasaların Dow Jones‘u bir günde 1000 puanlık kayıplara sürükleyecek bir dinamiğin içine girme olasılığı da çok yüksek.

Piyasalardaki tekniksel dinamiğe baktığımızda, özelikle S&P ve Dow Jones’un son günlerde gittikçe sıkışmaya başladığını görüyoruz. Bu sıkışmayı, VİX endeksinin 45 seviyelerine çıkması ile de açık ve net bir şekilde algılayabiliyoruz. Geçtiğimiz haftalarda VİX’in 35 seviyesinin üzerine çıkması, ister istemez yatırımcılarda olumlu bir toparlanma beklentisi yükselmişti. Fakat bu beklentinin piyasalar tarafından onaylanmaması, yatırımcıları ilk defa VİX ile uzun süreden beri bir yanılmaya düşürdü.

Peki VİX deki bu tutarsızlığın nedeni neydi? Bence bunun nedeni tekniksel bakış açısından baktığımızdan süper boğa trendinin kırılmasından dolayı oluşan satış baskısının, piyasaları Eylül 2001’den beri ilk defa bu tür bir dinamik içine sokmasından kaynaklanıyor. Bence bu yüzden VİX bugünlerde, 2001 Eylül ayındaki dinamiğine benzer bir dinamik içine girmiştir. 2001 Eylül ayındaki panik piyasaları çok sert satışlar ile arka arkaya düşüşlere sürüklemiş ve VİX endeksinin 57 seviyelerine çıkmasına neden olmuştu.

Sonuçta, bence piyasa dinamiğinin bir parçası olan VİX’in 2001 seviyelerini kırarak yeni bir rekor zirveye ulaşma olasılığı çok yüksek. Böyle bir hareket piyasalarda anlamlı bir orta vadeli sindirimi, ekim ayında yavaş yavaş başlatabilir. Gerçi her şeyi zaman gösterecek, fakat bir günde Dow Jones’da 1000 puanlık bir düşüşün, VİX endeksini 60 seviyelerinin üzerine çıkartarak 2001 Eylül rekor seviyelerini geçebilmesini sağlayabilir.

Orta vadeli bir dip’in oluşması için piyasalarda olumsuz bir gelişmenin, olumlu beklentileri tamamen yok ederek piyasaları tam bir hakimiyet altına alması gerektiğini düşünüyorum. Ancak böylece içine girmiş olduğumuz fırtına yavaşlayıp yerini güzel bir toprak kokusuna bırakabilir. Ama sonuçta değişmeyen tek bir şey varsa o da her şeyi zaman gösterecektir.

[HKAYIKCI]

Borsalarda kıyım sıradanlaştı
07.10.2008

Piyasalar bir haftaya daha piyasalarda yüksek volatilite ve borsalarda yoğun satışlarla başladı. Her zamankinden farklı olarak bu kez çok somut bir neden de yok. Güvensizlik ortamı piyasalarda dengelerin tümüyle alt üst olmasına neden oldu. Merkez bankaları ve hükümetlerin aldıkları önlemler faydasız kalırken satış tek çare olarak kalmış durumda...

700 milyar dolarlık kurtarma planı ABD Kongresi´nde kabul edilmesiyle etkisini yitirmesi bir oldu. Bunun bir nedeni de mali sistemi ayakta tutmak için bu paranın yeterli olmayacağı, bankaların 550 milyar doları aşan zararlarının 2 trilyon dolara doğru çıkacağı korkusu....

Merkez bankalarının piyasaya para pompalamaları hala işe yaramazken neyin işe yarayacağı konusunda belirsizlik de sürüyor. Fed´in bilançosu yaptığı açık piyasa işlemleri nedeniyle 1,5 trilyon dolara ulaşmış durumda. Fed dün 28 ve 84 günlük ihalelerle verdiği likiditeyi bir kez daha katlayarak 900 milyar dolara çıkaracağını açıkladı. Bu durumda Fed´in fonlaması 2 trilyon dolara doğru yükselecek.

Fed´in yanı sıra başta ECB olmak üzere diğer merkez bankaları da fonlama yapıyor. Ancak buna karşın bankalararası piyasada faiz oranlarındaki yükseliş sürüyor.

Avrupa´da, özellikle İngiltere´de mali sektörle ilgili kaygılar bugün piyasaların sabahtan itibaren karışmasına neden oldu ancak para piyasalarında süregelen kilitlenmenin ötesinde özel bir durum, batması beklenen bir banka yoktu. Panik ve kaos havası bütün sistemi çökmenin eşiğine getirmiş durumda.

İMKB dahil Avrupa borsalarında % 7-9´luk kayıpların ardından Amerika kıtasında da yoğun satışlar devam etti. ABD´de endeksler 3,5-4,5 arasında kayıpla tamamladı ama seans içinde düşüş % 8´e kadar çıktı. Dow Jones Endeksi 800 puan gerileyip 9,525 puanı gördükten sonra toparlanarak 9,955 puandan kapandı. Dow Jones 4 yıl sonra ilk kez 10 bin puanın altında günü tamamladı.

S&P 500 Endeksi´nin volatilesini gösteren VIX Endeksi, 1992 yılından bu yana çıkmadığı seviyelere ulaşarak 52´den kapandı. Endeks gün içinde 58 seviyesini aştı.

Brezilya´da endeksin % 15 gerilemesinin ardından işlemlere ara verildi. İki kez durdurulan borsa toparlanarak kapandı. Bovespa Endeksi % 5 düşüşle tamamladı.

Rusya´da düşüş nedeniyle işlemlere 3 kere ara verildi ama endeksin % 19 değer yitirmesinin önüne geçilemedi.

Emtia fiyatları ise durgunluk kaygıları nedeniyle geriliyor. Petrol Şubat´tan bu yana ilk kez 88 dolar seviyesinde kapanırken buğdaydan bakıra fiyatlar geriliyor. Altın ise kaosun büyüklüğüne göre yavaş değer kazanıyor. Geçen hafta 900 doların üzerine çıkan, daha sonra 800 dolara doğru inen altın bugün % 4 artişla 860 dolara çıktı.

Kaosun değerlenen para birimleri ise yen ile dolar oldu.