Ekonomik Bakış

[HKAYIKCI]

Tails from the dark side... (15-10-08)


Finans piyasalarındaki yangının en tepe noktasından faizlerin biraz daha gerilemesiyle uzaklaşılması piyasalardaki oynaklığın azaldığını gözlemlemeye başladık. Maddelere dönersek;

1- Rusya gazetelerine göre Rusya enerji şirketlerine borçlarını ödemeleri için 9 milyar dolar sağlayacak.

2- Almanya ZEW endeksi beklentilerin üzerinde bir düşüş gösterdi Ekim’de ama sanayi üretiminin %1.1 artması morallerin çok da bozulmasına izin vermedi.

3- Dün basın toplantısı düzenleyen Başkan Bush ve FED yetkililerine göre Amerika Avrupa önlemlerini takip edecek ve bankaların yeni borçlanmalarının çoğu FDIC tarafından sigortalanacak

4- Dünkü bültenimizde de yer verdiğimiz haberin detaylarına göre Amerika 700 milyar dolarlık paketin içinden 250 milyar dolar sermaye aktarımında bulunacak. İlk etapta en büyük 9 banka (JPMorgan 25 milyar dolar, Wells Fargo, 25 milyar dolar, Bank of America/ML 25 milyar dolar, Citibank 25 milyar dolar, Morgan Stanley 10 milyar dolar, Goldman Sachs 10 milyar dolar, Bank of New York Mellon 3 milyar dolar ve State Street 2 milyar dolar) 125 milyar dolar alacak. Geri kalan 125 milyar dolar için Paulson binlerce bankaya destek olunacağını belirtti.

5- Dün açıklanan kar rakamlarından J&J beklentileri aşarken Pepsi’nin karı ve gelecekteki 3,300 kişilik işten çıkarma planı moralleri bozdu.

6- Seans sonrası açıklanan Intel karı %12 arttı ve Intel 4Q08 için de iyi bir tahmin verdi. Yatırımcılar bugün Amerika’da açıklanacak eBay (beklenti EPS: 0.41), JPMorgan (beklenti EPS: -0.18), Coca-Cola (beklenti EPS: 0.77) ve Wells Fargo (beklenti EPS: 0.43) rakamlarını izleyecek.

7- Dün Amerikan piyasaları bankalara sermaye desteğinin kesinleşmesiyle birlikte açılışta yükselirken sonrasında artan resesyon kaygıları ve şirket karlılıklarındaki umutsuzlukla günü hafif düşerek kapattı.

8- Amerikan piyasalarındaki hafif düşüşün yansımaları bu sabah Asya’da da gözleniyor. Japon Nikkei endeksi şu sıralarda %1.2 aşağıda. Diğer Asya piyasalarında da %1 ile %3 arasında değişen düşüşler var.

9- Amerikan vadeli işlemlerinde bugün için şu sıralarda yine %1’in hemen altında bir düşüş beklentisi fiyatlanıyor.

10- Amerika’da FED Funds Future fiyatlamalarına gore Amerika’da FED %92 ihtimalle faizleri 25 baz puan ve %8 ihtimalle faizleri 50 baz puan indirecek Ekim ayının sonunda

11- Yukarıda bahsettiğimiz kar rakamlarının yanında yatırımcılar bugün Amerika’da bugün TSİ 15:30’da ÜFE (önceki: -0.9%, Beklenti: -0.5%) ve perakende satış (önceki: -0.3%, Beklenti: -0.7%) ve NY Empire imalat (önceki: -7.4, Beklenti: -10.0) izlenecek. Avrupa’da ise TSİ 12:00’de açıklanacak Eylül ayı TÜFE rakamları (önceki: -0.1%, Beklenti: 0.1%) yakından takip edilecek.


Herkese iyi seanslar dileriz



Ozgur Altug
Research
Raymond James Securities

[HKAYIKCI]

Oppenheimer analisti Whitney temkinli


Oppenheimer analisti Meredith Whitney, ABD hükümetinin bankalara 250 milyar dolar sermaye enjekte etme planının sorunların çözülmesi anlamına gelmediğini ancak doğru yolda atılmış bir adım olduğunu söyledi.

Kredi maliyetlerinin hala yükseliş yönünde hareket etmeye devam ettiğini, buna karşın şirketlerin cirolarında ise aşağı yönlü hareket yaşandığını belirten Whitney, bankalar için ihtiyatlı tavrını sürdürererk, "Temel göstergelerin istikrar kazanmasından en az birkaç çeyrek uzaktayız" diye konuştu.

[HKAYIKCI]

Türkiye'de risk az

Krizle ilgili isabetli öngörülerle adını duyuran ekonomist Nouriel Roubini, Türkiye'yi masaya yatırdı. Roubini'nin yaptığı analize göre Türkiye, her ne kadar bir takım riskler taşısa da ekonomik açıdan oldukça güçlü bir görünüme sahip

Türklerin 'Nuri' diye dillendirdiği Nouriel Roubini, küresel kredi krizin büyüklüğü ile ilgili yaptığı isabetli tahminlerle ekonomi gündemine oturdu. PINAR DAĞ / İSTANBUL

Kriz kahini olarak adlandırılan ekonominin Nostradamus'u Nouriel Roubini, krizin Türkiye'ye olası etkilerini analiz eden bir makale yayınladı. . Dünyaca ünlü ekonomi profesörü Roubini'ye göre Türkiye'nin mevcut sarsıntı ortamından muaf tutulması beklenmemeli. Ancak Türkiye'nin ekonomik görünümünün şu an için sağlam bir tablo çizdiğini anlatan Roubini, Türkiye ekonomisindeki en önemli sorun un cari açık problemi olduğunu belirtiyor.

Buna rağmen Türkiye'nin özellikle son iki yılda piyasadaki birçok büyük pazardan daha güçlü bir alt yapıya sahip olduğuna değinen Roubini, bütçe açığının azaldığını, finansal sistemin güçlü olduğunu ve YTL'nin, diğer para birimlerine karşı daha dayanıklı olduğunun altını çiziyor. Türkiye'deki varlık değerlerinin global ölçekte çok sağlam fiyatlar üzerine kurulu olduğuna değinen Roubini, talep dalgalanmalarının da güçlü olduğuna vurgu yapıyor. Roubini, Türkiye ekonomisindeki büyümenin önceki dönemlere nazaran sürdürülebilir olduğunu belirterek bunun başlıca nedenlerini ise şu şekilde açıklıyor;

1) Ekonomik büyüme özel sektör ile gelişiyor

2) Büyümenin düzenli olması verimliliği destekliyor

3)Genişlemenin üzerindeki hakim güç, otomotiv ve dayanıklı tüketici mallarınının katma değer vergileri tarım ve tekstil gibi geleneksel sektörlerden sağlanıyor.

Avrupa ekonomileri içinde Türkiye'nin daha sağlam bir yapı oluşturduğunu anlatan Roubini, özelleştirilmelerin uzun zamandır iyi yürümesinin de önemli olduğunun altını çiziyor. Roubini, Türkiye'de büyük bir ekonomik kriz ve durgunluk görmediğini ancak belli ölçeklerde Avrupa odaklı dalgalanmalar yaşanacağı üzerinde duruyor.

İstanbullu halıcı bir babanın oğlu
Nouriel Roubini, 1958'de İstanbul'da doğdu. Roubini'nin ailesi o yıllarda Şişli'de oturuyordu ve babası da halı ticaretiyle uğraşıyordu. 2 yaşındayken ailesi önce İran'a, ardından da İsrail'e göç eden Roubini, 1983-88 yılları arasında ABD'de Harvard Üniversitesi'nde eğitimini tamamladı. Halen New York Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olan Roubini, ABD Hazinesi Uluslararası İlişkiler Sekreteryası'nda "Kıdemli Danışman" olarak da görev aldı.

[HKAYIKCI]

Özgür Altuğ: Krizde huzursuz biçimde huzurlu muyuz?
16.10.2008

Türkiye küresel kredi krizinden etkilenecektir... Dünyanın bir resesyonun eşiğinde olduğu ve reel ekonomi ve tüketicilerin bundan zarar göreceği açık. Makro ve piyasa tahminlerimizi revize ettik.

Şirketlerin yüklü dış borç ödemeleri zayıf nokta... Finans dışı Türk şirketleri gelecek 12 ayda 25 milyar dolardan fazla borcunu tekrar döndürmek zorunda kalacağından küresel likidite cephesindeki gelişmeler reel sektörümüzü doğrudan etkileyecek. Finansal sektörün dış borç yükümlülüğünü de eklersek, Türk özel sektörü gelecek 12 ayda toplam 39 milyar dolar dış borç ödemesi gerçekleştiriyor olacak.

Kurda kalıcı bir düzeltme kısa döviz pozisyonları ile bilançoları olumsuz etkileyecek... 2008 birinci çeyrek verilerine göre finans dışı şirketlerin net açık döviz pozisyonu 73.8 milyar dolar seviyesine ulaştı. Fakat, finans dışı sektörün net kısa vadeli döviz açığı sadece 1.4 milyar dolar. Bu da finans dışı sektörün kısa vadeli döviz yükümlülükleri için yeterli donanıma sahip olduğunu gösteriyor demek oluyor. Bu hala önemli bir problem çünkü sektördeki döviz dağılımı homojen değil.

İthalat artışı 2009´da ihracat artışından daha yavaş olabilir... 2009 için yıllık ihracat artışının sadece %8´e düşeceğini bekliyoruz. Bu oran 2008´de %35 civarında. İhracat artışındaki yavaşlamaya paralel olarak ithalat artışının da yavaşlayacağını tahmin ediyoruz. Sonuçta ithalat artışındaki kırılma ihracat artışından daha keskin olacak çünkü toplam ithalatın yaklaşık %25´ini oluşturan enerji ithalatı daralacak.

Hükümet GAP ve altyapı yatırımlarından daha fazlasını yapmalı... Kamu sektörü 2009´da tek tüketim kaynağı olacak gibi gözüküyor. Diğer bir deyişle Hükümet´in altyapı yatırımları ve GAP Projesi büyümeyi destekleyecek. Fakat ekonomik bir dürtü yaratmak için kamu sektörü tarafından çok daha fazlasının yapılmasına ihtiyaç var.

Cari işlemler açığı 2009´da iyileşecek... 2009´da petrol fiyatlarının varil başına ortalama 80 dolar olacağını varsayarsak Türkiye´nin enerji ithalatı faturasının 2008´deki 49 milyar dolar seviyesinden 2009´da 38.6 milyar dolar seviyesine gerilemesini bekliyoruz. Sonuçta yıllık cari işlemler açığı 2008´deki 52 milyar dolar´dan (GSYİH´nın %6.7´si) 2009´da 41 milyar dolar (GSYİH´nın %5.4´ü) seviyesine gerileyecek. Fakat açığın finansmanı konusu problemli olmaya devam edecek.

Türkiye 2009´da döviz rezervlerinin bir bölümünü kaybedecek... 2009´da Türkiye´nin 12 milyar dolar aşağıda kalan baz senaryomuza göre 2008´de gördüğümüzün üzerinde %12 oranında kurda değer kaybı bekliyoruz (tahminimiz dolar´a karşı %14´lük değer kaybı). Kur daha da zayıflayabilir fakat yüksek seviyedeki faiz oranları, TCMB´nin güçlü döviz rezervleri, yerleşiklerin yüksek miktardaki döviz mevduatları ve sağlıklı bankacılık sistemi zayıflamayı sınırlandırmalı.

Türkiye bir ´´iflas adayı´´ değil... İzlanda´da olanları gördükten sonra, aralarında Türkiye´nin de buşunduğu bazı gelişmekte olan ülkenin iflas edebileceğine yönelik yorumlar bulunmakta. Bu fikre kesinlikle katılmıyoruz. Türkiye´nin hiçbir makroekonomik göstergeleri gelişmekte olan ülkeler arasında en kötü performansı göstermiyor.

[HKAYIKCI]

Tails from the dark side... (16-10-08)

1- Amerikan borsalarında 1987’den bu yana yaşanan en kötü günlerden bir tanesi dün yaşandı. Resesyon endişeleri ve hedge fund’lara ilişkin kaygılar Amerika’da dün açıklanan birbirinden kötü ekonomik verilerle birleşince DJ%7.8 ve Nasdaq %8.5 oranında geriledi. Vadeli işlemler piyasasında bu düşüşün ardından bile %1 düşüş dikkat çekiyor. Nasdaq’ın günün her saatinde düşüşlere önderlik ettiğini de belirtelim.

2- Dün Amerika’da açıklanan perakende satış ve Empire imalat endeksi ve çekirdek ÜFE enflasyonu beklentilerden kötü çıktı. Ayrıca FED Beige Book raporu da neredeyse her eyalette ekonomik aktivite yavaşlamasına işaret etti.

3- En büyük hedge fund’lardan Citadel ile ilgili doğal olarak fon performanslarının çok kötü olması nedeniyle hakkında çıkarılan söylentiler piyasada hedge fund kaygılarını tetikledi. Citadel durumlarında bir sıkıntı olmadığını ve 6 milyar dolar nakitleri bulunduğunu açıkladı.

4- Amerika’da ekonomik verilerin kötü çıkmasının yanından şirket karlarında da major düşüşler gözleniyor ama yine analist tahminlerinden daha iyi karlar açıklandığını belirtelim. Zarar açıklaması beklenen JP Morgan hisse başı 0.11 dolar kar açıklarken, Coca-Cola da Pepsi’nin aksine beklentilerden daha iyi bir kar ve görünüme işaret etti. Ayrıca Wells Fargo da beklentilerden iyi bir kar açıklarken aynı zamanda Wachovia birleşmesi sonrası olası zararlar için 20 milyar dolarlık menkul kıymet ihracı yapabileceğini açıkladı.

5- Avusturya Şansölyesi Gusenbauer kendileri için bankaların devletleştirilmesinin son seçenek olduğunu açıkladı.

6- ECB açıkladığı yeni önlemlerle piyasalara daha rahat likidite verebilmek amacıyla Kabul ettiği teminat kalitelerini düşürdü. LIBOR ve EURIBOR faiz fiksingleri de dün bir miktar daha geriledi.

7- İsviçre Maliye Bakanı’nın yaptığı açıklamaya gore UBS ile uzun dönemli finansman anlaşması sağlandı, 60 milyar dolara kadar illikit varlıkların düzenli şekilde elden çıkarılacak. Açıklama UBS CEO’su tarafından onaylandı.

8- Amerika’yı takip eden Avrupa’da dün %6.5 oranında düşerken petrol fiyatları da erimeye devam etti. Avrupa’da 67 dolara düşen petrol fiyatlarının Amerika’da 70 dolara yaklaştığı gözleniyor. Bu arada Avrupa borsalarının bugün %5 civarında düşüşle güne başlaması bekleniyor.

9- Bu sabah Asya’da da ciddi satış baskısının hakim olduğunu görüyoruz. Nikkei endeksi şu sıralarda %10 civarında aşağıda bulunuyor. Düşüşte global kaygılar önplanda. Diğer Asya piyasalarında da %3 ile %10 arasında düşüşler gözleniyor.

10- Yatırımcılar bugün Amerika’da TSİ 15:30’da Eylül ayı TÜFE (önceki: -0.1%, Beklenti: 0.1%) ve haftalık işsizlik başvuruları (önceki: 478K, Beklenti: 468K) ve TSİ 16:00’da Net Sermaye Hareketleri açıklanacak. Ayrıca TSİ 16:15’te açıklanacak sanayi üretimi (önceki: -1.1%, Beklenti: -0.8%) ve TSİ 17:00 Philly FED (önceki: 3.8, Beklenti: -10.0) yakından izlenecek.

11- Kar tarafında ise bugün seans açılmadan Bank of NY (Beklenti EPS: 0.64), Capital One (Beklenti EPS: 0.94), Citigroup (Beklenti EPS: -0.66), Harley Davidson (Beklenti EPS: 0.79), piyasa kapandıktan sonra IBM (Beklenti EPS: 2.01), Merrill Lynch (Beklenti EPS: -4.05) karları izlenecek. Esasında çok fazla sayıda kar var ama bu yukarıdakiler daha yakından takip edilecek.


Ozgur Altug
Research
Raymond James Securities

[HKAYIKCI]

Semih Saçlı: Gelişmekte olan piyasalara dikkat !!!


Dünya hala sallanıyor, piyasalardaki dünkü satışlar bunun bir göstergesi. Hızlı yükselişler hızlı düşüşlere yerini bırakıyor. Yatırımcılar nereye bakacaklarını şaşırdı. Bizce piyasalarda ne teknik ne de temel analiz kaldı. VİX endeksi 70 seviyelerine çıktı ama hiç kimse 90 seviyelerini geçemeyeceğini garanti edemez. Bunun yanı sıra, dünya borsalarında RSİ endeksleri de aylık formatda tarihi diplere geldi ama hala piyasalarda baskı üstüne baskı.

Bu dinamiğin tek bir anlamı var o da kriz. Kriz olduğunu bizler psikolojinin patlamasıyla anlıyoruz. Psikolojinin patlaması da bir çığı andırıyor. İlk başta tepeden birkaç kar topu yuvarlanır sonra birden kocaman bir parça kayıyor ve bir bakıyorsunuz birkaç dakika içinde dağın yanı kaymış gitmiş. Geriye baktığınızda değişik bir resim ile karşı karşıya kalıyorsunuz. İşte insan psikolojisi de bir dağ gibidir. Bir ego ile yükselir, bir çiğ ile yıkılır.

Piyasaların ekonomilerden, ekonomilerin de insanlardan oluştuğunu düşününce, bu dinamiğin en önemli parçasının sokaktaki insanlar yani bizlerden oluştuğunu görüyoruz. Bu yüzden bizce bu krizin sonunun en önemli göstergesi ne endekslerdeki belirli seviyeler ne de başka bir tekniksel gösterge olacaktır. Bizce bu krizin en önemli göstergesi sokaktaki insanın davranışı ile belirlenecektir.

Bu nedenden dolayı bizler, kriz analizimizi yeni bir boyuta getirerek, piyasaların dışındaki dinamiklerin de çok yakından izlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bizce nasıl VİX endeksi tarihi seviyelere çıktıysa ve de nasıl küresel piyasalar tarihi düşüşler ile dinamikleri alt üst ettiyseler sokaktaki insanların da piyasalar gibi doğal dinamiklerini bozarak çok sıra dışı hareketler göstermeye başlamadan bu içinde bulunduğumuz krizin sonuna gelmemiz zor gibi geliyor.

Bizler bu yüzden küresel krizin yeni boyutunun bazı gelişmekte olan ülkeleri etkisi altına alacağını ve bunun da küresel mali krizin zirvesine giden önemli bir adım olacağı kanısındayız. Bizce mali krizin, bazı ülkelerde insanları sokaklara dökebilecek bir boyuta gelme olasılığı çok yüksek.

Gerçi her şeyi zaman gösterecek ama bu kadar çok belirsizliğin ve risklerin yüksel olduğu bir ortamda bizler piyasanın toparlanmasının ve psikolojinin dengelenmesinin beklenmeden yatırım stratejimizde bir değişiklik yapmanın doğru olmayacağı kanısındayız. Doğal olarak piyasalarda kısa vadeli hareketler olacaktır fakat orta ve uzun vadeli dinamiğin değişmesi için bizler gelişmekte olan piyasaların çok yakından izlenmesi gerektiği kanısındayız. Bu bölgelerden birindeki herhangi bir mali sistem çöküşü, krizin belirli bir sürede zirve yapmasına yol açabilir.

Semih Saçlı
Stratejist / Tera Menkul

[HKAYIKCI]

Bu hafta ekonomik verilerden ziyade karlar önemli olacak - ÖZGÜR ALTUĞ



Veri trafiği açısından nispeten sakin bir haftaya girilirken piyasalardaki hızlı haber akışının bir miktar yavaşladığını ve
oynaklığın bir miktar düştüğünü gözlemliyoruz. Krizin seviyesiyle ilgili şimdilik en belirleyici gösterge olduğuna inandığımız interbank faiz oranlarındaki gerilemeyi takip etmeye devam etmek gerekiyor. Maddelere bakarsak;

1- Fitch IMF ile 14 milyar dolarlık anlaşma imzalamaya hazırlanan Ukrayna'nın kredi notunu B+'ye düşürdü ve görünümünü negatife çekti.

2- Fitch ayrıca Macaristan'ın da not görünümünü negatife çevirdi.

3- 3 aylık Libor Cuma günü de çok az da olsa düşerek 4.41875'e geriledi. Cuma günüyle birlikte ABD bankalarının Avrupalı bankalara line açmaya başlamasıyla bugün faizler de ciddi düşüşler görülebilir.

4- ABD'de Cuma günü kar açıklayan Honeywell karını %16.3 oranında artırdı fakat geleceğe yönelik görünümü olumsuzlaştırması hayal kırıklığı yarattı.

5- Lüksemburg da mevduat garantisini 100,000 EUR'a çıkardığını açıkladı.

6- ABD'de Cuma günü açıklanan yeni konut inşaatları Eylül'de 880,000'lik beklentiye karşılık 817,000 olarak gerçekleştirdi. Ayrıca Michigan tüketici güveninin de beklentilerden kötü geldiğini belirtelim. Kötü ekonomik veriler birlikte ABD borsalarında düşüşler gözlendi. NY Times'da Warren Buffett'in hisse aldığını yazmasına karşın DJ %1.4 ve Nasdaq %0.4 gerileyerek günü tamamladı. Vadeli işlemlerde ABD borsaları %1.2'den fazla yukarıda bulunuyor.

7- Avrupa tarafında bankalara destek açıklamaları gelmeye devam ediyor. Son olarak hafta sonunda Hollanda bankası ING'ye devlet 13.4 milyar dolarlık sermaye yatırımı yapma kararı aldı. Avrupa borsalarının Cuma günü ortalama %4.2 yükseldiğini belirtelim.

8- Hafta sonunda AB ve ABD'li liderlerin yaptığı görüşmelerden de yeni gereken bir aksiyon planı varsa önümüzdeki günlerde yapılacak birkaç zirveyle konunun ele alınması konusunda mutabakat çıktı.

9- Bu sabah Asya borsalarında Güney Kore iyimserliği yaşanıyor. Avrupalı ve ABD'li dostlarının arasına katılan Güney Kore 130 milyar dolar paket açıkladı. Bu paketin 100 milyar doları banka dış borçlarını garanti edecek ve gerisi sermayelendirmede kullanılacak. Bu haberin yanından Panasonic karının da beklentilerden iyi gelmesi Nikkei şu sıralarda %3 yukarıda. Diğer Asya piyasalarında Çin ve Tayvan hariç genel olarak bir yükseliş havası mevcut.

10- Yatırımcılar bugün ABD'de açıklanacak American Express (beklenti EPS: 0.60), Halliburton (beklenti EPS: 0.74), SanDisk Corp. (beklenti EPS: -0.27) ve seans sonrası açıklanacak Texas Instruments (beklenti EPS: 0.44) karlarını takip edecek. Avrupa ve ABD'de bugün önemli bir ekonomik veri beklenmezken FED Başkanı Ben Bernanke'nin yapacağı sunumda faiz konusuyla ilgili vereceği ipuçları takip edilecek.


ÖZGÜR ALTUĞ
Raymond James Türkiye Başekonomisti

[HKAYIKCI]

Krizdeki balonların Aritmetiği. Deleveraging Extra Large
20.10.2008 09:26:25 - BURAK SALTOĞLU

Konut balonu ve arkasından şişen emtia balonu da inmişken uzun süre direnen hedge fon balonu da inmeye başladı. Deleveraging Extra Large diye adlandırıyorum. Zira Lehman´ın kaldıracı 1´e 30 ise buradaki kötü durumdaki hedge fonların değeri çok daha yukarıdadır.

Ancak dikkat edersek sadece gelişmekte olan ülkeler satış yedi bugün (Cuma). Avrupa yukarıdaydı. Bu zorlu süreç biraz tatsız da olsa bitecek. Arkasından bir CDS gelirse o çok kötü. Ama büyük batışlar gelmezse CDS´ler de öldürücü olmayabilir. Ama hedge fonların CDS’i tetiklemesi sorun olabilir. Bunlar hep belirsizlikler.

Sırada kredi kartları ve biraz da oto kredileri var. Bunlar konuta göre sınırlı. Arkasından devlet fonları ile desteklenen bankalar bir başka balon yaratmazsa ekonomiye ve resesyon konularına hızlı bir dönüş olacak.

Bize gelince panik kısmını yönetmeliyiz. DCD ve döviz üzerine yazılmış mevduat ürünlerinde biraz tatsız şeyler olabilir ama bu 2006´dan daha zayıf ve az oldu gibi. Çünkü burada volatilite yavaş yavaş geldi. Orada sıçrama sanki daha ani oldu. Ama yine de göreceğiz. Bundan sonra F/K oranlarında K´yi tahmin etmeye çalışacağız. Çünkü kazanç çok kolay bir projeksiyonu yok bu ortamlarda. Örneğin Türkiye’de ihracata yönelik bir firma mı daha iyi yoksa içeriye çalışan biri mi? Avrupa´ya ihracatı olan grup mu başka mı gibi sorular olacak. Dövizin artışı ihracatçı için iyi mi yoksa döviz borçluların batışı daha fazla mı panik yaratır? Ya da gerçekten döviz borçluları yok burada muhasebesel bir sorun mu var? Bilmiyoruz...

Dip nerede bence hedge fund balonu sönmeye yakın fiyatlar iyice inecek ama kimsenin alacak mecali kalmadı. Ralli için çok net pozitif bir haber ve moral lazım ama herkes yorgun savaşçı. Bizler bile yorulduk olayı izleme sürecinde. Ama sorun fiyat değil fiyatların düzeyi. Uygun soru tünelden ne kadar zamanda çıkılacağı. Yeni düzen yeni finansal yapılar vs...

Bence oldukça belirsiz bir sürece gidiyoruz. Kriz panik ve yabancı çıkışı ise IMF faydalı olur. Ama hedge fon´ları IMF güveni de durduramaz. Sorun büyümeye yönelik bir sorunsa IMF´nin faydası da az olur (hatta bütçeyi sıkı tutarak sorunu daha da ileri atabilir bile). Çok hassas bir nokta eğer iyi yönetilirse sorun krize dönüşmeden daralma ile atlatılır. Kötü yönetim volatilite´nin bir günde çok yüksek düzeylere gelmesine neden olabilir. Ama her durumda global olarak bayağı bir yol kat edildi. Umarım çok daha devam etmez. Şu ana kadar volatilite bizim dışımızda gelişti. Bu süreçte umarım radikal olarak yanlış bir adım atılmaz. İngiliz fıkrasını daha önce de anlatmıştım. Asılmaya giden adamın dediği gibi ‘bu da geçer’. Sadece ipe götürme ve asılma süresi diğer idamlara göre biraz yavaş ve belirsiz. Ama geçecek.
Herkese paniksiz günler. Stres sağlığı bozar. Sağlık her zaman önde olmalı...



BURAK SALTOĞLU
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Profesörü

[HKAYIKCI]

Hükümetin hazine bonosunda yerli yatırımcıya uygulanan %10luk stopajı kaldırma planları bankalardan mevduat çıkışına sebep olabilir...

Hükümet hazine bonosundaki stopajı kaldırırsa mevduat ve hazine bonosu arasındaki stopaj farkı %15e yükselecek. Yani 1 milyon YTLsinin hazine bonosu yerine mevduatta tutan YTL150,000 YTL vergiye tabi olacak. Bu kararın vergi dezavantajı nedeniyle önremli mevduat çıkışına sebep olabileceğini düşünüyorum ...

Bankacılık Sektörü için NEGATİF POTANSİYEL.

[HKAYIKCI]

Doların HIZLI ve çılgın yükselişi
22.10.2008

Dolar-YTL 1,60´a yükseldi. Dolar yalnızca YTL değil neredeyse bütün para birimleri karşısında hızla değer kazanıyor. Zincirleme yaşanan etki sadece gelişmekte olan ülke para birimlerini değil euro dahil birçok parayı etkiliyor...


Dün gece ABD piyasaları açıkken yapılan işlemlerde dolar YT karşısında 1,59´u geçti ve günlük yükseliş % 5 oldu. YTL en çok değer kaybeden para birimleri arasında yer alırken Macaristan, Polonya, Norveç´in paraları da % 5 düştü. İsveç, Çek Cumhuriyeti ve Güney Afrika para birimleri ise % 4 değer kaybetti.


Dolar, euro karşısında dün % 2 değer kazandı ve parite 1,31´in altına indi. Asya´da doların değer artışı sürdü. Dolar yaklaşık % 2 daha değer kazandıktan sonra parite 1,28´e indi. Euroya bağlı olarak Avrupa paralarında düşüş Asya´da da sürerken dolar-YTL 1,60´ın üzerine çıktı...


Dolara karşı yükselen para birimi ise Japon Yeni oldu, dolar-yen paritesi Asya´da 100´ün altına indi.


Döviz kurlarında yaşanan bu süreç kendi dinamikleriyle devam ederken Wall Street´te endeksler % 2,5-4 geriledi. Dün açıklanan bilançoların genelde beklenenden kötü gelmesi pazartesi günkü olumlu havayı dağıttı...


Aşırıya kaçan satışlar gözlenmezken teknoloji hisselerindeki düşüş Nasdaq´ı % 4,1 aşağıya çekti. Mali sektör hisseleri de genelde satış ağırlıklıydı. Dow Jones % 2,5 gerileyerek 9,033 puana indi.


Asya borsalarında satışlar hızlandı. Tokyo´da düşüş % 6´ya ulaşırken diğer endekslerde % 3 kayıp var...

[HKAYIKCI]

Doların 1.60'a dayanmasının perde arkasında Türkiye'den 1.5 milyar
dolar çıkaran Global Millenium Investment adlı hedge fon var. Fonun
kurucusu Michael Huttman, diğer hedge fonlar gibi gelişmekte olan
piyasalardan çıkma kararı aldı...

Peki dolardaki yükseliş nereye kadar devam edecek?


Tüm dünya piyasalarında normalleşme başlarken, Türkiye'de özellikle
dolar son üç gün içinde yaklaşık 10 kuruşluk bir artış gösterdi...


Dün sabah güne bankalararası piyasada 1.51 YTL seviyesinden başlayan
dolar, gün boyunca sürekli artış eğiliminde idi.


Bankalararası piyasanın kapanışında 1.57'nin üzerine çıkan dolar,
piyasa sonrası işlemlerde 1.5950 seviyesine kadar yükseldi.


Böylelikle 1.60 sınırına dayanan dolar, yaklaşık 25 aydan bu yana en
yüksek seviyesine ulaşmış oldu.

Peki, doların bu ölçüde yükselmesinin perde arkasında ne yatıyor?


Dünkü çok keskin hareketin perde arkasında yine Türkiye piyasasından
çıkan bir hedge fon var.


Fonun adı Global Millenium Investment. Başkanı, 1990'ların başında
Goldman Sachs'tan ayrılan ve özellikle gelişmekte olan piyasalara
yatırdığı fonlarla giderek büyüyen Michael Huttman.

Huttman, 1995 yılında 25 milyon dolarla kurduğu hedge fon ile şu anda
yaklaşık 6 milyar dolarlık varlığı yönetiyor. Huttman'ın fonunun Son
iki gün içinde Türkiye piyasasından yaklaşık 1 ile 1.5 milyar dolar
arasında para çıkardığı belirtiliyor.


Global Millenium, geçen hafta başlayan ve devam eden hedge fon
çıkışının son halkasını oluşturuyor. Son üç işlem gününde sürekli
olarak yabancı yatırımların Türkiye piyasasından çıkmaya başladıkları
görülüyor. Kurun tırmanmasının perde arkasında bu yatıyor.


BİR HAFTADA 5 MİLYAR DOLAR


Piyasada Cuma günü yaklaşık 1.5 milyar dolarlık, Pazartesi günü ise
1.5 milyar dolarlık hedge fon çıkışı yaşandı.


Son bir haftada Türkiye piyasasından çıkan yabancı yatırımcının toplam
portföy tutarının 5 milyar dolara yaklaştığı vurgulanıyor. Kasım ayı
hedge fonların "notice" dönemi olarak nitelenen hesap toparlama
dönemi. Yılsonunda da hedge fonların itfaları başlayacak. Bu itfa
döneminde hedge fonlara yatırım yapmış olan yatırımcıların önemli bir
bölümünün hesaplarını kapatma eğiliminde olacağı belirtiliyor.


Finansbank Özel Bankacılık Müdürü Murat Sağman, "Dünyada yaklaşık 2
trilyon dolar büyüklüğünde hedge fon olduğu belirtiliyor. Yılbaşından
sonra bunların yüzde 20'sinin hesap kapatacağı söyleniyor. Yani tüm
dünyada hedge fonlar yaklaşık 400 milyar dolar eriyecek. Bizdeki para
çıkışının sebebi de bu. Hem hisse senedinden hem bonodan hem de
özellikle gecelik repo piyasasından çekiliyorlar" dedi.


Bugüne kadar genellikle Merkez Bankası'nda gecelik faizde duran ve
yüksek bono faizi bekleyen yabancı piyasa oyuncuları, kurun yükselmeye
başlamasıyla birlikte portföylerini boşaltmaya başlıyor.


Raymond James Başekonomisti Özgür Altuğ, "Türkiye'yi bugüne kadar
koruyan yüksek faiz yaklaşımı artık işlemiyor. Çünkü ABD'de örneğin
belediye bonolarını yüzde 20'den alabiliyorsunuz, Avrupa'da da risk
primi yükseldiği için seçenekler çoğaldı. Bu ortamda yabancı
yatırımcıların hiçbiri YTL riskini de barındıran Türk kağıtlarında
kalmayı tercih etmiyor" dedi.


Altuğ, piyasada bir güven eksikliği olduğunu da belirterek, "Daha
önceki dalgalanmalarda Merkez Bankası yaklaşık 2.5 milyar dolarlık bir
müdahale ile piyasadaki sorunların çözülmesini sağlamıştı. Sanırım bu
tür bir yaklaşım görmediğimiz müddetçe piyasa alınmayan aksiyonun
cezasını kesmeye devam edecek" diye konuştu.


1.70'LER GÖRÜLEBİLİR


Ata Portföy Fon Yöneticisi Cem Tözge ise doların dünya para
birimlerine karşı hızlı değer kazandığını belirterek, Türkiye gibi
cari açık sorunu olan ülkelerdeki para birimi değer kaybının daha
fazla olduğunu hatırlattı. "Kasım ayında daha fazla müşteri çıkışı
yaşanabilir" diyen Tözge, "Teknik olarak 1.62'ye doğru bir hareket
bekliyoruz. Burada tutunma olmazsa 1.70'in üzerine çıkabiliriz.
Hareket çok hızlı oldu, bu seviyeler önümüzdeki bir hafta içinde
görülebilir" diye konuştu.


ARTIK YÜKSEK FAİZ YETMİYOR


"Artık faizin yüksekliği de fonları Türkiye'de tutmaya yetmiyor" diyen
Turkish Yatırım Finansal Strateji Müdürü Gökhan Uskuay, çıkan paranın
önemli bir bölümünün yine gecelik faizden kaynaklandığını söyledi.


Uskuay, Gazeteport'a yaptığı açıklamada "Bunu önlemek için bir güven
unsuruna ihtiyaç var. Bence IMF ile yapılacak hızlı bir anlaşma bu
konudaki sorunu çözebilir" dedi.


Uskuay, "Euro/dolar paritesindeki hareketlilik ve küresel anlamda
dolar talebinin artması da doların çıkışını hızlandırıyor" diye
konuştu.


NEREYE KADAR GİDECEK?


Yatırım Finansman Menkul Değerler Analisti Fatih Baykan
yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Hedge fon çıkışı olduğu ortada. Fonlar çıkmaya devam edecek,
dolayısıyla birkaç gün daha dolarda yüksek seyrin devam etmesini
bekliyorum. ABD piyasasına bağlı olarak gün içinde 1.60'ların üzeri
denenebilir. Ancak piyasalar biraz daha normalleşmeye başladıktan
sonra düşüş yaşanabilir. Euro/dolar paritesi 1.31'e kadar geldi. Ancak
şunu unutmamak lazım; bu çıkışlar sadece bizden yaşanmıyor. Güney
Afrika, Güney Kore, Macaristan gibi diğer gelişmekte olan ülkelerin
para birimlerinde de ciddi çıkışlar var. Pozisyon kapatma dönemi
boyunca bu tür dalgalanmalar görebiliriz."


BİRAZ DAHA SÜREBİLİR


Dolardaki yükselişin süreceğini öngören Unicorn Capital Ekonomisti
Özlem Bayraktar ise hedge fonların petrolden çıktıktan sonra
yatırımlarını önemli ölçüde dolar cinsine çevirdiğini belirterek
şunları söyledi:
"İki temel neden var. Bir tanesi euro/dolar paritesi, diğeri ise
fonların çıkışı. Petrol fiyatlarının düşmesiyle para kaybeden hedge
fonlar kayıplarını dolarla kapatmaya çalışıyor. Bankaların batmasından
sonra hedge fon kaynaklı böyle bir hareket bekleniyordu. Gelinen
seviyeler bu nedenle çok sürpriz değil. Önümüzdeki günlerde artış
trendi devam edecek. Ama nereye kadar süreceği ya da hangi seviyeye
kadar gideceğini şu anda kestirmek mümkün değil. Şu anki noktaların en
üst noktalar olduğunu düşünmüyorum, daha da yükselecek. Paritedeki
hareketlilik kontrol edilemeyeceği için şu anda Türkiye'de
yapılabilecek çok şey yok. Belki kontrolden daha da çıkılırsa Merkez
Bankası müdahale edebilir."


Meksa Yatırım Araştırma Müdürü Tuncay Turşucu da piyasadaki yükselişin
nedenlerinin başında yabancı çıkışının yattığını, ancak özellikle
piyasa kapandıktan sonra çıkılan seviyelerin çok rasyonel
olmayabildiğini ifade etti.


Turşucu, "Yine bir hedge fonun pozisyon kapattığı belirtiliyor. Son
bir haftadan bu yana piyasadan sürekli çıkış var. Şu an için nerede
durulacağını öngörmek kolay değil" dedi...

[HKAYIKCI]

Tails from the dark side... (22-10-08)

Dünyada krizin niye çabuk bitemeyeceğinin adeta kanıtı olan bir gün
yaşandı dün. Dünyada gelişmelere maddelerle olaya yaklaşırsak;


1- Arjantin Hükümeti toplam büyüklüğü 29 milyar dolar olan özel
emeklilik fonlarına küresel krizden korunması amacıyla el koyulduğunu
açıkladı. Fonların ciddi anlamda zarar ettiği yorumları yapılıyor. Bu
haberin de etkili oldu günde Arjantin borsası %10 düştü. Brezilya'da
ise düşüş %1 ile sınırlı kaldı.


2- Merkez Bankalarının piyasaları likidite boğmasının ardından üç
aylık Euribor faizi dün de %5'den %4.968'e geriledi. Takip edilen
diğer bir vade olan haftalık Euribor faizi de %3.974'ten %3.925'e
düştü. 3 aylık faiz oranının Avrupa'daki kısa vade ticari
borçlanmaların büyük bölümü için gösterge kabul edilirken haftalık
faizler genel olarak ECB'nin gösterge faiz oranıyla karşılaştırılıyor.


3- Fransa Maliye Bakanı yılsonundan önce Fransız bankalarına 14.1
milyar dolarlık sermaye desteği sağlanacağını belirtti.


4- Dün Amerika'da açıklanan karlar karışık sinyaller verdi American
Express'in operasyonel karı yatırımcılar tarafından olumlu
karşılanırken esasında karda %20'lik bir düşüşe işaret etti. Apple'ın
karı Iphone satışları sayesinde %26 artarken Yahoo'nun karı %74 düştü
ve en az 1,500 kişinin işten çıkarılacağı açıklandı.


5- IMF resmi olarak dün (daha önce yorum olarak aktarılmıştı) Euro
Bölgesi büyüme tahminlerini 2009 yılı için %0.2 olarak tahmin etti.
Böylece 2008 yılında %1.3 büyümesi beklenen Euro Bölgesi'nde ciddi
yavaşlama beklentisi IMF tarafından da teyit edilmiş oldu.


6- IMF ile anlaşma konusunda Ukrayna hızla yol alırken Pakistan da
10-15 milyar dolarlık bir anlaşmaya hazırlanıyor.


7- FED para piyasası yatırım fonları piyasası için yeni finansman
destekleri açıkladı. Fonların yapacağı itfalara destek olmayı
planlayan FED toplam 540 milyar dolarlık destek verecek.


8- Önceki gün Amerikan piyasalarına destek veren ikinci ekonomik
destek paketi tartışmaları dün de devam ederken Beyaz Saray ikinci bir
paket teklifi olmadığını açıkladı. Hayalkırıklığı yaratan kar
rakamlarıyla birlikte bu açıklama borsalardaki satışları hızlandırdı.


9- Fitch'den dün yapılan açıklamada Baltik ülkeleri, Rusya, Ukrayna ve
Kazakistan bankacılık sektörlerinin mevcut krizde en kötü
etkileneceğini en az etkilenecek ülkelerin de Türkiye, Güney Afrika ve
Körfez ülkeleri olduğunu vurguladı.


10- Ünlü yatırımcı Kirkorian'ın elindeki Ford hisselerinin tamamını
satabileceği değerlendirmeleri yapılıyor.


11- Amerika'da Wells Fargo mevduatlarını bir miktar azaltarak %10'luk
sermaye sınırına yaklaşmayı kabul ettiğini açıkladı.


12- Fannie Mae ve Freddie Mac'in kurumsal bono faizleri Hükümetin
şirketlerin borçlarının tam olarak arkasında olduklarını açıklamasıyla
dün geriledi.


13- ING'nin aldığı devlet desteğinin ardından kredi notu Moody's
tarafından düşürüldü.


14- Amerikan Hazine Bakanı Paulson FED ve FDIC ile birlikte artan
batık mortgage kredileri üzerinde çalıştıklarını açıkladı.


15- Dün ayrıca önceki günün tersine emtia fiyatları da hızlı düşünce
(petrol 70 dolar ve altın 762 dolar) Amerikan borsalarında satışlar
destek buldu. Emtia üreticisi Freeport-McMoran'ın düşen karı, DuPont
olumsuz gelecek dönem uyarısı ve Texas Instrument'ın satışlarla ilgili
uyarısı borsaları etkiledi. DJ %2.5 ve Nasdaq %4.1 geriledi.


16- Seans sonrası gelen Apple karıyla vadeli işlemler biraz yükselse
de Asya'da kazançların hepsi geri verildi ve şu sıralarda vadeli
işlemler %1'den fazla düşüşte.


17- Japon piyasalarından çıkan hedge fund'ların dolara yönelmesiyle bu
sabah EUR/USD paritesi 1.3100 seviyelerinden 1.2800'e geriledi. EM
para birimleri de USD karşısında değer kaybetmeye devam etti.


18- Dün ortalama %0.5 gerileyen Avrupa piyasalarının %1'den fazla
düşüşle açılması bekleniyor. Bu sabah Asya'da da yoğun satışlar
mevcut. Japon Nikkei endeksinde satışlarla endeks %6.2 eksiye kadar şu
anda gerilemiş durumda. Diğer Asya piyasalarında da %1 ile %8 arasında
geniş bir bantta satış baskısı hakim.


19- Yatırımcıların bugün piyasaları derinden etkilemesi beklenen bir
ekonomik veriyi takip etmeyeceklerini belirtelim. Karlar tarafında ise
bölgesel banka karlarının yanında yakından izlenecek karlar Amazon
(beklenti EPS: 0.26), AT&T (beklenti EPS: 0.73), McDonalds (beklenti
EPS: 0.97), Merck (beklenti EPS: 0.79), PM (beklenti EPS: 0.89),
Boeing (beklenti EPS: 1.24) ve Wachovia (beklenti EPS: -0.02)
yeralıyor.


Herkese iyi seanslar dileriz


Ozgur Altug
Research
Raymond James Securities