Ekonomik Bakış

[mersiyk]

Bülten

[haguan]

8 Temmuz 2008

LEHMAN BROTHERS’İN PİYASALARDAN İNTİKAMI...

Borsalarda Dün Kapanışlar ve Gelişmeler:
Dün ABD borsaları petrolde yaşanan düşüşün de verdiği olumlu havayla açılmasına rağmen, moralli hava, Lehman Brothers’in piyasadan aldığı intikamla kan revan içinde kaldı. Lehman Brothers; ABD’nin en büyük mortgage kreditörlerinden Fannie Mae ve Freddie Mac’in 75 milyar dolarlık sermaye ihtiyacı olduğu yönündeki raporu ABD borsalarına gün içerisinde %2,5’u geçen sert oynaklık yarattı. Zira bu iki şirketin bu parayı bulmalarının mevcut koşullarda neredeyse imkansız olması, başta finans sektörü olmak üzere borsalarda sert satışlara neden oldu.
Ayrıca dün konuşan FED üyesi Yellen’in de faiz arttırımı olasılığını vurgulaması zaten bozuk olan moralleri daha da bozdu. Her ne kadar ilerleyen saatlerde düşüşe neden olan iki mortgage finansörü şirketin sermaye arttırımından muaf olacağına dair söylentiler alışları getirse de, gün sonunda kapanışlar düşüş yönünde oldu.
Dow %0.50, S&P %0.84 ve Nasdaq %0.09 düşüşle kapandı.

Bu Sabaha İlişkin Görünüm :
Asya borsalarında ise ABD’de dünkü finans sektörü kaynaklı haberlerin etkisindeki satışların baskısı sert şekilde hissediliyor. Asya’da bankacılık sektörünün kredi krizi sebebiyle yaşadığı sıkışıklığın ardından sermaye ihtiyacı gerekliliğinin getirdiği satışlar sebebiyle şu saatlerde Tokyo borsası Nikei %2.4 düşüşte...
Dow futureları ise şu saatlerde %0.6’lık sert bir düşüş gösteriyor.

Bugün İzlenecek Datalar :
10:00 - TUİK Mayıs Ayı Sanayi Üretimi Endeksi
15:30 - Bernanke mortgage kredileri üzerine konuşacak
17:00 - ABD Mayıs Ayı Bekleyen Ev Satışları (Beklenti: %-3 / Önceki: %6.3)
17:00 - ABD Mayıs Ayı Toptan Eşya Stokları (Beklenti: %0.7 / Önceki: %1.3)
17:30 - T.C. Hazine Haziran Ayı Nakit Denge Gerçekleşmesi
22:00 - ABD Mayıs Ayı Tüketici Kredileri

* ABD’de borsalar kapandıktan sonra Alcoa’nın 2. çeyrek karı açıklanacak.

İMKB Bugün İçin Beklenti :
İMKB30 spot endeks yurtdışındaki havanın da olumlu etkisiyle 39000’den başlayan yükseliş hareketini dün de sürdürdü ve yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi 42000 seviyesi ilk direnç bölgesinde kapanış yaptı.
Ancak dün ABD kaynaklı başlayan olumsuz dalgalanma bu sabah Asya borsalarında hissediliyor. Şu saatlerde Avrupa borsalarındaki açılışların da %1.5 – 2 arasında düşüşle olacağı data sağlayıcı kuruluşlarda verilmeye başlandı. Bu durumda İMKB’nin zaten çekingen yükselişlere sahen olan hassas yapısının etkilenmemesi beklenemez. İMKB30 spot endeksin ilk kuvvetli desteği 41500 bölgesidir. Bu seviyenin kırılması uzun pozisyonda olanların stoplarını hızlandırabileceğinden dikkatle izlenmelidir...
Tekrar etmekte fayda var: Dip oluşumlarında bu türden panik yaptıracak haberler ve oluşumlar çok olur. Bu dönemlerde ya hiç bir şey yapmadan piyasadan bir süre uzak kalıp trend değişimi beklenmeli ya da stop loss (zararı durdurma) seviyesi düzenli olarak belirlenmeli ve sürekli riayet edilmelidir. Aksi takdirde atacak kurşunu kalmayan avcıya döner, avınız tarafından avlanan siz olursunuz...

Şu ana kadar ki verilere bakılarak bugün VOB’ta, açılışta;
Ağustos vadeli İMKB30 sözleşmelerinin güne; 650 – 850 puanlık düşüşle başlangıç yapabileceğini bekliyorum.

Pariteler :
Japon yeni karşısında dolar şu saatlerde, 107,07 seviyelerinde. Euro/dolar paritesi ise euro lehine dün başlattığı hareket ile 1.57 seviyesinin üzerinde. Şu sıralarda, 1,5706 seviyelerinde seyir izliyor.
İçeride ise dolar/YTL kotasyonları şu saatlerde bankalar arası piyasada 1,2330 seviyelerinde güne başladı



Yukarıdaki graifikte de görüldüğü gibi; 1,25 seviyesini geçemeyerek 1,23 seviyesindeki ortalamalarının altına 1,2250 desteğine değin gerileyen doların bu sabah; tekrar ortalamaları olan 1,23 seviyelerine yükseldiği gözleniyor. Yurtdışı kaynaklı gerginliğin etkisi ile doların bu yükselişi 1,2350 seviyesini hacimli kırması halinde 1,25 seviyesine kadar sürebilir. Aksi takdirde 1,2250 il kuvvetli destek seviyemiz olacaktır...

Bugüne İlişkin Beklentiler :
Dolar/YTL ağustos vadeli dolar sözleşmesinin, 1,2330 spot fiyatlara göre teorik fiyat gereği VOB’ta güne 1,2530-1,2600 aralığından başlamasını bekliyorum.


N. Nuri SEVGEN

[Nohamura]

9 Temmuz 2008

PETROL DÜŞÜYOR - İRAN FÜZELERİNİ DENİYOR

Borsalarda Dün Kapanışlar ve Gelişmeler:

Dün ABD borsaları petrolde yaşanan düşüşün de verdiği olumlu havayla yine güne başladı. 137 doların altına gerileyen petrol fiyatları moral verirken; Fannie Mae ve Freddie Mac’in 75 milyar dolarlık sermaye ihtiyacı olduğu yönündeki dünkü Lehman Brothers raporu üzerine iki şirkette yapılan denetim sonucunu açıklayan yetkilinin ‘’her iki şirketin de sermaye ihtiyacının bulunmadığı’’ yönündeki açıklması da alışlarda etkili oldu. Tabii Bernanke’nin piyasaları rahatlatan açıklamalarının da yükselişte etkili olduğunu eklemekte fayda var. Zira Bernanke finans sektörünü rahatlatan ve başta likidite sağlama kararlarını 2009’a kadar uzatabileceği yönündeki açıklaması olumluydu.

Tabii Alcoa’nın beklentilerden yüksek çıkan karı da coşkuya coşku kattı ve sonuç; Dow %1.36, S&P %1.71 ve Nasdaq %2.28 yükselişle kapanış oldu.

Bu Sabaha İlişkin Görünüm :

Asya borsalarında ise bu sabah sert yükselişler gözlemleniyor. Bunda en önemli sebep petrol fiyatlarındaki dünkü sert düşüş olurken, Japonya’da açıklanan makine siparişleri verisinin beklentilerden çok iyi gelmesi de Tokyo borsası başta olmak üzere Asya’daki alışlarda etkili oluyor.

Şu saatlerde; Nikei%1.2, Çin %2.9 ve Hindistan %3.3 yukarda işlem görürken Dow futureları %0.08 düşüşte...

*** Tam bu paragrafı yazarken İran’dan bir füze denemesi yaptığına dair haberler geliyordu. Umarım petrol fiyatının yükselmesinden doğal olarak kar eden İran’ın ortamı germekten kazanç sağlama amacı yoktur...

Bugün İzlenecek Datalar :

12:00 - AB Bölgesi GSMY 1.Çeyrek Nihai Verisi (Beklenti: %0.8 / Önceki: %0.8)

17:00 - T.C.M.B. Mayıs Ayı Cari Açık Dataları

17:30 - ABD Hampetrol Stokları

*** Brezilya ve Arjantin borsaları bugün tatil sebebiyle kapalı olacaklar.

İMKB Bugün İçin Beklenti :

İMKB30 spot endeks yurtdışındaki havanın da olumlu etkisiyle 39000’den hacimli olarak başlayan yükseliş hareketi hala sürüyor. Her ne kadar dün kapanışlar %0.69 düşüşü gösterse de bu düşüşün %3’ten toparlama şeklinde olması bile piyasanın kısa vadeli gücünü göstermesi açısından önemlidir.Ancak 42000 seviyesinin de İMKB30 spot endeks için önemli bir seviye olduğu ve bu seviyenin geçilmesi ile hedef seviyemizin 44000-44500 seviyesi olacağına dikkat çekmek isterim...

Ancak olası gerilemelerde de 41500-41200 bölgesinin kuvvetli olduğu da dün test edilmiş oldu. Bu seviye aşağı yönde kesilmediği sürece İMKB30 spot endeksteki yükselişin sürmesi kuvvetle muhtemel görülüyor. Avrupa borsalarında bugün açılışın da %1’in üzerinde olacağına dair data sağlayıcı firma ekranlarına şu sıralar gelen haberleri de iletmekte fayda görüyorum.

Şu ana kadar ki verilere bakılarak bugün VOB’ta, açılışta;

Ağustos vadeli İMKB30 sözleşmelerinin güne; 150 – 300 puanlık yükselişle başlangıç yapabileceğini bekliyorum.

Pariteler :

Japon yeni karşısında dolar yatay hareketini şu saatlerde de sürdürüyor, 107,07 seviyelerinde. Euro/dolar paritesi ise 1.57 seviyesinin hemen altında, şu sıralarda, 1,5694 seviyelerinde seyir izliyor.

İçeride ise dolar/YTL kotasyonları şu saatlerde bankalar arası piyasada 1,2250 seviyelerinde güne başladı

Tarayıcınız bu resmin gösterilmesini desteklemiyor olabilir.

Yukarıdaki graifikte de görüldüğü gibi; 1,25 seviyesini geçemeyerek 1,23 seviyesindeki ortalamasını aşağı yönde kıran dolar şu saatlerde 1,2250 seviyesindeki fibonachi düzeltme desteğinde açıldı. 1,22 seviyesindeki 200 günlük ortalamanın aşağı yönde kesilmesi doları 1.20 seviyesinin de altına getirebilecek güçte olabilir.

Yukarı doğru yaşanan hareketler ise 1,25 seviyesini geçemediği sürece kalıcı olmayacaktır...!

Bugüne İlişkin Beklentiler :

Dolar/YTL ağustos vadeli dolar sözleşmesinin, 1,2250 spot fiyatlara göre teorik fiyat gereği VOB’ta güne 1,2420-1,2480 aralığından başlamasını bekliyorum.

Tarayıcınız bu resmin gösterilmesini desteklemiyor olabilir.

N. Nuri SEVGEN

[HKAYIKCI]

Kurtarma da Wall Street´i sakinleştirmedi
15.07.2008

Wall Street´de Fed´in ve ABD Hazinesi ve Fed´in açıkladığı kurtarma
planına rağmen Fannie Mae ve Freddie Mac ile ilgili kaygılar sürdü ve
piyasadaki karmaşa ortamı dikkate alındığında yeterli bulunmadı.

Ancak bu kez satışlar bu iki şirketle sınırlı kalmayarak hemen bütün
mali sektör hisselerine yansıdı. 300´e varan sayıda bölgesel bankanın
batabileceğine yönelik analizler de mali hisselerdeki satışların
yoğunlaşmasına neden oldu. IndyMac Bancorp´un geçen hafta iflasının
ardından dikkatler bölgesel bankalarda yoğunlaşırken bu hisseler
ortalama % 8 kaybetti. En büyük satış % 35 ile Washington Mutual´da
gerçekleşti.

S&P 500 mali sektör endeksi 2000 Nisan ayından bu yana en büyük düşüşü
yaşarak % 6,1 geriledi.

En çok düşenler arasında her zamanki gibi % 14,5 ile Wachovia, % 12,3
ile Lehman Brothers ilk sıraları aldı. Bank of America % 7, Merrill
Lynch ve Citigroup % 6 düştü.

Volatiliteyi gösteren VIX Endeksi de yükselişine devam etti ve 28,48´e
çıktı.

Mali sektör hisselerinde yaşanan bu çöküşe rağmen Dow Jones % 0,41
düşüşle 11,055 puandan kapandı.

Dow Jones güne yüzde 1´in üzerinde yükselerek başlarken mali sektör
hisselerinde de bir toparlanma bekleniyordu. Ancak Rogers Holdings´in
Jim Rogers´ın destek planını "kelimenin tam anlamıyla rezalet" olarak
tanımlaması ve Goldman Sachs´ın iki hisse için satış vermesi havayı
döndürdü. Rogers iki şirketin temelde batmış olduklarını vurguladı.

Rogers´ın ardından CNBC´ye konuşan George Soros ise Fannie ve Freddie
´de yaşananların son olmadığını, devamının geleceğini vurguladı. Soros
bu iki şirketin likidite sıkıntısı çekmediğini, böyle bir durum varsa
da buna Fed´in destek vermesi gerektiğini belirtti. Soros şirketlerin
iflasla karşı karşıya olduklarını söyledi.


Asya´da da düşüş devam etti. Başta banka hisselerine gelen satışlarla
Tokyo´da % 2, Hong Kong´da % 3 kayıp var.

Japonya Merkez Bankası faizini beklendiği gibi değiştirmedi.

Bugün ABD´de üretici fiyat artışı açıklanacak. ÜFE´de beklenti % 1,4,
çekirdek ÜFE için ise % 0,3.

Perakende satışları da önem taşıyor. Satışların % 0,3-0,4 arttığı
tahmin ediliyor.

[HKAYIKCI]

ABD'de 150 banka daha batabilir


New York Times'ın haberine göre ABD'deki 7 bin 500 bankadan 150'sinin
önümüzdeki 12 ila 18 ayda batacağı tahmin ediliyor.

ABD hükümetinin California merkezli ülkenin en büyük üçüncü mortgage
sağlayıcısı IndyMac Bancorp'a el koymasının ardından kaç bankanın daha
batacağı sorusu gündeme geldi. The New York Times'ın haberine göre,
analistler ABD'deki 7 bin 500 bankanın 150 kadarının önümüzdeki 12 ila
18 ayda batabileceğini öngörüyor. Diğer bankaların da şube kapatma
veya birleşme yoluna gideceği belirtiliyor.

ABD'de konut fiyatlarının düşmeye devam etmesi ve mortgage
kredilerindeki batıkların artması, finansal sektörün içinde bulunduğu
zor durumun daha da derinleşmesi anlamına geliyor. Bu noktada, ülkenin
en büyük mortgage kuruluşları Fannie Mae ve Freddie Mac'in geleceğinin
ABD bankaları için hayati olduğu belirtiliyor.

Bankaların elinde Fannie Mae ve Freddie Mac'in çıkardığı veya garanti
ettiği 1 trilyon 300 milyar dolarlık menkul kıymet bulunuyor. Fannie
Mae ve Freddie Mac'in bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde
bankaların milyarlarca dolarlık ek sermaye artırması gerektiği ifade
ediliyor.

[HKAYIKCI]

ABD sağ gösterip sol vurdu
15.07.2008 08:40:37 - ÖZGÜR ALTUğ

Global piyasalardaki oynaklık seans içinde kendini daha çok
hissettirir hale geldi. Dün Cuma gününde hükümet ve Fed'in Fannie ve
Freddie'yi kurtarma planının iyimserliği Amerikan borsalarındaki
açılışta hakim gözükürken seans içinde gelen satışlarla borsalar günü
ekside kapattı. Açılışta %1 civarında yukarıda olan piyasalarda
kapanışta DJ %0.4 ve Nasdaq %1.2 oranında geriledi. Alıcılı piyasanın
satışa geçmesinde bölgesel bankaların çok sıkıntıda olabileceği,
devletin Fannie ve Freddie'ye ortak olması durumunda ortaklık yapısını
bozacağı değerlendirmeleri ve genel olumsuz ortam etkili oldu.
Esasında McDonalds gibi defansif hisseler olmasa endekslerin daha
fazla düşmesi beklenirdi. Vadeli işlemlerde %0.5'lik düşüşler
gözleniyor spot piyasadaki düşüşlerin ardından.

Ortalama olarak %0.7 yükselen Avrupa borsalarının bugün %1 düşüşle
güne başlaması bekleniyor. ABD´nin tersine banka hisseleri Avrupa'da
yükselirken bugün bu hareketin tamamen terse dönmesini beklemek
gerekiyor diye düşünüyoruz. Asya piyasalarında bu sabah ise Japon
Nikkei'nin %2.1 düşerek bu sabahki olumsuzluğu yansıttığını görüyoruz.
Diğer Asya piyasalarında da %3'ü aşan düşüşlere rastlıyoruz.

Gelişmekte olan piyasalarda dün ABD borsalarının vadeli işlemlerindeki
ve açılışta spot piyasadaki iyimserliğin etkisi gözlendi. Türkiye
Avrupa seansında yükselişte başı çekerken Latin Amerika'da Arjantin ve
Brezilya´da %1 civarında yükseliş gözlendi. Bugün piyasalarda bu
alımların sürmesi beklenmiyor.

Ozellikle yoğun bir veri haftasına girdiğimizi dünkü notumuzda
belirtmiştik. Bugün yatırımcıların takip etmesi gereken veriler
arasında ABD´de 15.30'da üretici fiyatları (önceki: 1.4, beklenti:
1.3), yine 15.30'da Haziran ayı perakende satış verileri (önceki: % 1,
beklenti: % 0.4) ve 15.30´da Empire imalat endeksi (önceki: -8.7,
beklenti: -7.8) bulunuyor.

Ayrıca Fed Başkanı Bernanke'nin 17.00'de yapacağı sunum yakından takip
edilecek. Avrupa tarafında ise 12.00'de Almanya'da açıklanacak ZEW
endeksi izlenecek. Kar rakamlarına baktığımızda ise Johnson & Johnson
(beklenti hisse başına: 1.12), US Bancorp (piyasa açılmadan önce,
hisse başı kar beklentisi: 0.61) ve Intel karları izlenecek.


ÖZGÜR ALTUğ
Raymond James Türkiye Başekonomisti

[HKAYIKCI]

SIRA KIMDE?

Dün +40% yükselen FREDDIE ve FANNIE shortçular
için çok güzel firsat oldu ve ikiside kapanista yine -10% kaybederek
kapandi. Maalesef analistlerin çogu ve TV'lerdeki spikerler hala Bernencke
ve Paulson'un papagan gibi sözlerini tekrarlamaya devam ediyorlar: yok el
konulacak, yok hükümet destegi gelecek, yok FED FREDDIE'nin hisse
senetlerini alcakmis, birbirinden fantezi senaryolar. Ve maalesef ABD'nin
ekonomisini anlamadiklari için, böyle ezber konusmaya devam ediyorlar..
Önceden dedigim gibi FED hiç bir sey yapamaz ve yapmaya kalkarsa, bütün
sistem çöker ve FED kendisi de çöker !

Dün pozitif açilan (yine" fake rally" yani yalanci yükselis) DOW çok hizli
gerilemeye basladi ve FREDDIE kabusu devam etti. Onunla beraber, piyasa için
en büyük endise verici LEHMAN'in durumu oldu : eger FREDDIE ve FANNIE
çökerse, LEHMAN otomatik cöker !! brokerler düsünmeye basladi (su an en
büyük tasiyan pozisyon LEHMAN'dir). Böylece LEHMAN dün yine -14% kayberek
tüm zamanlarin dibine vurdu ! Yani 3 aydan beri vurguladigim gibi, LEHMAN
BEAR gibi olacaga benziyor. O yüzden shortçular bugünlerde Paulson ve
Bernencke' nin yalanlarini hiç affetmediler ve eger FED' in aldatma
operasyonu devam ederse, FREDDIE ve FANNIE finans haritasindan silinecek
gibi. Ayni sekilde Bernencke ve Paulson da !

Unutmayalim ki, bu iki kurum 1930'larda, insanlara kolay sekilde kredi
saglamak için kurulmustu. Fakat ne yazik ki, FREDDIE ve FANNIE 2000'lerde,
hedge fon gibi hareket etmeye basladilar ve bugün olanlar bu senelerin
sorumsuzlugundan dolayi. Yani bugün ABD'nin ekonomisi tamamem 700 trilyon
"derivatives" (yani türev enstümanlar) üzerinde dayanan bir ekonomi. Bu
yüzden kimse kimseyi kurtaramaz ! Düsünsenize : casino'da bütün paranizi
kaybediyorsunuz ve geliyorsunuz casino'nun müdürüne borçlarinizi ödemesini
rica ediyorsunuz ! Iste FREDDIE' nin durumu ayni.

Her sefer vurguladigim gibi, piyasanin en büyük endisesi ABD nin finansal
sistemi çökeçek diye: o yüzden dün soru isaretler ayni oldu: FREDDIE den
sonra sirada kim var? WASHINGTON MUTUAL? (-35% dün 3 dolara düstük)-
NATIONAL CITY mi (-20%)- LEHMAN mi (-14%)?

Öte yandan MERRIL, önceden belirtigim gibi, 25 dolara geldi ve persembe
çikacak olan bilançoya yönelik haberler hiç iyi degil: son söylentilere göre
MERRIL su an elinde ne varsa satmaya çalisiyor ve hatta hisse senet satmaya
mecbur kalacak deniliyor.

Parite ise, brokerler Paulson'a da bye bye dediler ve 1.5950' lara geldik.
1.60 lar bu hafta görünebilir eger MERRIL ve CITI' de kötü sürpriz gelirse.
Tabii ki, FREDDIE ve FANNIE'de her türlü olumsuz haber pariteyi 1.60 larin
üzerine tasir ! ALTIN da ayni trendi izlemekte oluyor. Yani burada dikkat
diyorum çünkü DALTON kardesler kenti alt üst etmeye hazilaniyorlar (kentten
bernencke'yi kovduktan sonra, Paulson'u kovmanin üzerindeler).

Dün ise, AB'de yine Ingiltere'nin büyük bankalardan ALLIANCE&LECEISTER
gitti. Satin alan SANTANDER, (Ispanya'nin en büyük bankasi). Öyle gözüküyor
ki, trend devam edecek ve AB bankalar teker teker gidici.

Dersiniz ki, data yok mu bu hafta? Var ama önemi pek yok bu günlerde. Retail
sales (perakende) iyi gelse bile, son gözüküyor çünkü insanlarin hükümetten
aldiklari çeklerin etkisi sonuna yaklasiyor. Öte yandan haftanin diger
önemli datalar persembe günü PHILLY endeks ve yarinki emlak rakamlari




Baybars SEZEN

[HKAYIKCI]

Dünyanın pasifi
15.07.2008 - ÖMER GENCAL

Artık o kadar kanıksanmış durumda ki, her hafta gelen olumlu bir
haberin ardından mutlaka bir kötü haber de gelir diye gözleyip
piyasada dalgalanma olmasını bekler olduk. Bu haftanın hem olumsuz hem
de olumlu gelişmesi ABD'nin iki büyük mortgage şirketinden geldi.
Freddie Mac ve Fannie Mae'nin sermaye yeterliliklerinin yasal
sınırların altına düşmesi ve zorda oldukları haberleri ilk önce
piyasaların moralini bozdu. Ardından ABD maliye bakanı Henry
Paulson'ın bu iki büyük şirketin likidite koşullarının FED tarafından
sağlanacağı ile ilgili yapılan açıklamalar piyasaların moralini
yeniden düzeltti. Bu satırların yazıldığı sıralarda bu pozitif
haberler de piyasa tarafından tüketilmekteydi. Global görünüme
bakıldığında aslında yaşayacağımız ve fiyatlamaların içine sokacağımız
bu ve bunun gibi birçok negatif ve pozitif haber yığını üstümüze
gelmeye devam edecek gibi görünmekte. Bu haber akışı süresince oldukça
genel bir analiz yaparak resmin büyüğünü görmekte fayda var diye
düşünmekteyim.

ABD ekonomisi bir yıl içinde yaptığı üretim miktarı ile dünya
ekonomisinin %35'lik kısmını kaplamaktadır. Kısa bir açıklama yapmak
ve dünya ekonomisini büyük bir bilançoya benzetmek gerekirse ABD
ekonomisi aktif ve pasifiyle bu bilançonun oldukça büyük bir parçasını
oluşturmaktadır. Analizi biraz daha öteye götürmek gerekir ve ABD
dolarının tüm dünya tarafından rezerv bir para olarak kabul gördüğünü
akılda tutarsak, ABD ekonomisinde ortaya çıkan bozulmanın daha önce
bahsettiğimiz bilanço içerisinde pasif tarafı nasıl bozduğu ile ilgili
bir fikir sahibi de olmak mümkün gözükmektedir.

Bu noktada kısa tarihe dönüp bakmak faydalı olacaktır. 2001 yılında
Türk finans piyasasında ortaya çıkan krizin ve ortadan kalkan 22
bankanın faturası geçtiğimiz 7 yıl boyunca Türk vergi mükellefleri
tarafından acı bir şekilde ödenmiştir. Türk Lirasının rezerv para
birimi olmaması bu yükü yukarıda da bahsettiğimiz gibi tamamen Türk
vergi mükelleflerinin üzerinde yıkmıştır. Gerek şirketler gerekse de
bireyler ortaya çıkan büyük borç stoğunu eritmek amacıyla 1 yıl içinde
yaptığı üretimin ortalama %6'sını borç stoğunu ertimek için kullanmış
ve tasarruf edememiştir. ABD mortgage piyasasında ortaya çıkan ve
finansal piyasaların dalgalanmasına yol açan durum da Türk finans
piyasasının yaşadığı 2001 yılı krizine çok büyük bir paralellik
göstermektedir. ABD finans kuruluşlarının büyük darbeler yediği şu
dönemde ABD maliye bakanlığı ve ABD merkez bankası FED finans
piyasasında çıkması muhtemel bir paniği önlemek amacıyla likidite
koşullarını sonuna kadar bahsettiğimiz finans kuruluşları lehine
kullanmaya devam etmiş ve etmektedir. Bunun anlamı şu olacaktır,
ortaya çıkan büyük zararlar ABD maliyesi ve FED tarafından
fonlanacaktır. Fonlanan bu zarar da orta ve uzun vadede toplum
tarafından ödenecektir. Bahsedilen bu bedelin ödenmesi Türkiye
örneğinden büyük bir farklılık göstermektedir. Yukarıda bahsedildiği
gibi ABD Dolarının tüm dünya ekonomileri tarafından rezerv para birimi
olarak kabul edilmesi, Merkez Bankalarının rezerv olarak ABD Doları
cinsinden varlıkları tutuyor olmaları (ABD Hazine tahvilleri..),
oluşan bu zararı tüm dünyaya paylaştırmaktadır. Enerji fiyatlarında
ortaya çıkan fiyat artışları, gıda fiyatlarının yüksekliği ve ortaya
çıkan enflasyonist baskıların büyük bir kısmının da bu krizin
sonucunda ortaya çıkan değer kaybetmiş bir ABD doları olduğu akıldan
çıkarılmamalıdır.

Sonuç olarak, mutlu günde de mutsuz günde de hep birlikte olmaya devam
edeceğimiz gerçeği ile karşı karşıyayız. Yapılması gereken de,
üzerinde hep durduğumuz şekilde bu mutsuz dönem için önlem alıp risk
yönetimi yapmak ve falcılardan uzak durmaktır.


ÖMER GENCAL
ABank Hazine ve Fon Yönetimi Pazarlama Müdürü

[HKAYIKCI]

Tersyüz
15.07.2008 - KEREM DALBUDAK

Uluslararası piyasalarda, özellikle de gelişmekte olan piyasalarda
2007'nin tam tersi bir yıl geçiriyoruz. Nasıl geçen sene yarım bardak
suya "yarısı dolu" diye bakılıyordu ise, bu yıl da tam tersi "bardağın
yarısı boş" yaklaşımı sergiliyor yatırımcılar. ıyi haberler hemen
tüketilip, kenara atılıyor, en fazla kısa vadeli iyimserlik yaratsalar
da, hep satış fırsatı olarak kullanılıyor. Konu yeni pozisyon açmaya
geldiğinde ise herkes bir sürü argüman ortaya koyarak, "neden yeni
pozisyon alınmaması gerektiği" konusunda kendini haklı çıkartmaya
çalışıyor. Peki bu argümanlar bu seneye özel mi ? Uluslarası
piyasalardaki likidite krizi bugün mü başladı ? Ya da geçtiğimiz
yıllarda Türkiye'nin cari açığı yok muydu ? Peki ya petrol fiyatları ?
Sene başında 30 Amerikan doları idi de bir anda mı 140'lara dayandı ?
Hepimiz bu yukarıda saydıklarımın hiçbirinin sadece 2008'de yaşanan
gelişmeler olmadığını biliyoruz aslında. Tüm bu faktörlerin 2007'yi
komple pas geçip, 2008'de tsunami etkisi yaratmasının asıl sebebi
kurumsal yatırımcılar, özellikle hedge fonların geçen yıllarda
ettikleri tatlı karın etkisinde oluşlarıydı. Rüya bitince, bir anda
ayaklar yere basmaya başladı, hatta yere basmakla kalmadı, psikoloji o
kadar bozuldu ki, realizm yerini kötümserliğe bırakacak noktalara
geldi. Böyle olunca da, 2007'de "risk iştahı" olarak açıklanan
anormallik, tersine dönüp, karşımıza her türlü riskten kaçınma olarak
çıkıyor.

Türkiye özeline baktığımızda değişen sadece iki faktör oldu. Birincisi
yıllardır inatla savaştığımız ve tek haneli rakamlara kadar
indirdiğimiz enflasyonun hortlaması oldu. Ki bunda geçmiştekinin
aksine bizim günahımız sınırlı. Ağırlıklı olarak dünyadaki artan
petrol ve emtia fiyatlarına bağlı bir enflasyon şu an yaşadığımız.
Piyasalar üzerindeki faturası ise Merkez Bankası'nın süregelen (ve
hatta sene başında da tüm kurumların süreceği konusunda mutabık
kaldığı) faiz indirim politikasını rafa kaldırıp, tam tersi yönde
hareket etmeye başlaması oldu. Bir diğer deyişle, sıcak para
politikasını sürdürebilme adına (çoğunlukla da, bugüne kadar atılan
tüm olumlu adımları da hiçe sayan kredi derecelendirme kuruluşları
sayesinde) dünyanın en yüksek reel faizlerini veren ülkemiz, artan
enflasyon ortamında da benzer duruşunu korumak zorunda kaldı. Bu da
ister istemez yılbaşından beri sadece hisse senetlerinde yaşanan sert
düşüşün hazine bonolarına da sıçramasına sebep oldu. Yazıyı klavyeye
aldığım şu günlerde ise Temmuz ve Ağustos aylarındaki yoğun itfaların
nasıl karşılanacağı, buradan çıkacak likiditenin nereye gideceği merak
konusu.

Hisse senetlerinde ise durum daha da acaip. Geçtiğimiz hafta ıMKB 100
endeksi, Ergenekon soruşturmasının da etkisi ile, son 2 yıldaki en
düşük seviyesi olan 32,600 puana inip, bu seviyeden sert tepkilerle
karşılaşırken, birçok hisse senedi, özellikle finans sektöründeki
şirketler, son 5 yıldaki en düşük fiyat seviyelerine ulaştılar. Fiyat/
Kazanç oranları 2001 krizindeki seviyelerin bile altını görürken, bu
fiyatlarda bile yatırımcıların tereddüt etmeleri, daha düşük fiyatları
beklemeleri psikolojinin ne kadar bozulduğunun iyi bir göstergesi olsa
gerek. Bunda tabii ki yukarıda bahsettiğimiz faktörlerin ikincisinin
de rolü büyük; politik belirsizlik. Yıllardır hem ekonomi hem de
piyasalar anlamında tek parti iktidarının, yani politik istikrarın
nimetlerinden faydalanan ülkemizde bir anda yıllardır yaşamadığımız
bir politik belirsizlik ortaya çıktı. ışin kötü tarafı, geçmişte bu
durumlarda çeşitlil senaryolar üretebilir, ortaya çıkabilecek
sonuçlara göre kendimizi pozisyonlandırabilirdik. Sanırım istikrara o
kadar alıştık, belki de tembelleştik ki, artık bunu da yapamaz olduk.
Anayasa Mahkemesi'ndeki kapatma davasının sonucunun ne zaman
alınacağı, buna göre yakın gelecekte politik arenada ne tarz
gelişmeler olabileceği konusunda kimsenin en ufak bir fikri yok.
Ortaya atılanlar ise tamamen spekülasyondan ibaret. Çünkü sonuç
aslında yakın politik geçmişimiz için tam bir Milad olabilir ve
sonrasında olabilecekleri şu an için kimse bilmiyor. Dolayısı ile
fiyatlar ne kadar cazip olursa olsun, 1-3 ay sonrasında olabilecek
gelişmelerin riskini kimse, özellikle yabancı yatırımcılar almak
istemiyor ve bu da yeni pozisyonların açılmasına ve kalıcı olmasına
engel oluyor maalesef.

Geriye kuvvetini koruyan bir tek döviz piyasası kalıyor, ki her ne
kadar dolar kuru 1.16'lardan şu anki 1.22'lere gelmiş olsa da,
yukarıda bahsettiğimiz diğer piyasalara oranla oldukça sağlam duruyor.
Anlaşılan o ki, birileri hisse senedi ve bonoda yazdığı zararları
dövizde de yazıp, reel anlamda da zarar etmek istemiyor. Bunda tabii
Türk Lirasına dayalı varlıklar üzerine yazılan türev ürünlerin de
etkisi yok değil. Durum böyle olunca dövizde geçtiğimiz yıllarda
yaşadığımız seyrin devamını gözlemliyoruz. Ekonomik ya da politik
alanda çok majör bir değişiklik olmadığı sürece de bu duruş
değişmeyecek gibi görünüyor. Yukarıda bahsettiğim yoğun itfalardan
kaynaklanan likiditenin dövize kayması durumunda dahi, şu an 106
milyar USD'a ulaşmış bulunan yerli yatırımcıların döviz birikimlerinin
kurun sert biçimde yükselmesini sınırlayıcı bir etki yapacağına
inanıyorum.

Yurtdışına, özellikle ABD'ne gelince. Geçen seneden beri
yazageldiğimiz beklentilerden farklı bir gelişme yaşanıyor şu ana dek.
Kriz finansal kurumlar ve (fiyatları düşen) gayrımenkul sektörü ile
sınırlı kalırken, neredeyse 1 yıl boyunca dillendirilen resesyon
senaryosu gerçekleşmedi, tam tersi 1. çeyrekte % 1'lik bir büyüme
gerçekleşti. Yine beklendiği gibi, finansal kurumların batışlarına ya
da çalışan sayısını azaltarak küçülmelerine, geçtiğimiz yıllarda
ettikleri karları çöpe atacak anormal büyüklükte zararlar
açıklamalarına şahit olduk. Önümüzdeki haftalarda bunların devamı da
gelecektir. Ama şu ana kadar yaşananlardan anlaşılan o ki, hem ABD hem
de Avrupa Merkez Bankaları bu kurumları rahatlatmak adına gereken
herşeyi yapmaya devam edecek. Bu tabii ki, piyasalardaki dengelerin
bozulmasına ya da borsaların tepetaklak olmasına engel değil ama en
azından sokaktaki adamın cebindeki paranın pul olmasına engel
olunacak. Bu da dünyadaki ekonomik dengelerin bir şekilde süreceğine
ve hayatın bir şekilde devam edeceğine inandırıyor doğrusu beni.

Bu dengesiz ve volatil piyasalarda nasıl para kazanılacağına gelince,
"şeytanınız bol olsun" demekten fazla birşey gelmiyor elimden. Çünki
bu iş tamamen kumara döndü artık. Aldığınız pozisyonun gönül rahatlığı
ile günü kapatıp evinize gidiyorsunuz ve sabah dünyanın bir ucunda
gelen garip bir rapor ya da haberin etkisi ile aldığınız pozisyona
pişman bir şekilde uyanıyorsunuz. Hal böyle olunca da tavsiye
edebileceğim şey, yatırım vadenizi oldukça uzun olarak belirlemeniz,
buna bağlı olarak da yatırım yaptığınız fiyatların aldığınız riske
göre daha cazip olmasına dikkat etmeniz. Bu ister ekonomik, ister
politik risk olsun. Bu finansal krizin başından beri yatırımcılara
temkinli olmalarını tavsiye ediyorum ama bu, yeri geldiğinde riskleri
de alabilmeyi içeriyor.



KEREM DALBUDAK

[HKAYIKCI]

Hava dönmeye başladı
22.07.2008 07:54

Borsalarda bir haftadır yaşanan yükselişin ardından dün Wall Street´te
kapanışın ardından gelen bilançolar dönüş sinyali verdi.

Dün ABD´de Bank of America´nın beklenenden iyi gelen bilançosuyla
yükselerek açılan endeksler günü hafif kayıplarla kapadı. Dow Jones
Endeksi 11,559 puanı gördükten sonra günü % 0,25 kayıpla 11,467
puandan kapadı.

Kapanışın ardından gelen Apple ve American Express bilançoları ise
havayı değiştirdi. Apple beklenenden iyi bilanço getirdi, ancak bu
dönem için tahminlerini aşağıya çekti. Apple hisseleri elektronik
işlemlerde % 9 geriledi.

American Express ise tahminlerin çok altında bir bilanço açıkladı ve
ABD ekonomisinin özellikle Haziran ayında durduğuna dikkat çekti.
Elektronik işlemlerde hisseler % 12 geriledi.

Bilançolar vadeli endeks kontratlarına da yansıdı. Dow Jones ve S&P
500 % 1´e yakın, Nasdaq % 1,5´in üzerinde geriledi.

Dün petrol fiyatları ıran ve Meksika Körfezi´nde fırtına kaygıları
nedeniyle 132 dolara çıktı ancak Dolly fırtınasının ABD petrol üretim
alanlarına uğramayacağının öngörülmesiyle petrol 130 dolar civarına
indi.

Asya´da dün kapalı olan Tokyo dışında genelde yatay ya da satıcılı bir
seyir var. Tokyo´da dünkü yükselişi yakalayamayan Nikkei Endeksi % 1,4
yukarıda.

ABD´de bugün Wachovia Bank (hisse başına 43 sent) ve Washington Mutual
´ın (hisse başına eksi 1,30 dolar) bilançoları açıklanacak. Hisseleri
son dönemde açığa satış hedefi olduğu için bilançolar ayrıca önem
taşıyor.

Anayasa Mahkemesi kapatma davasıyla ilgili gün açıklayacak.

[HKAYIKCI]

Kaygılar silindi, endeksler yükseldi
23.07.2008

Wall Street´te kötü gelen mali sektör bilançolarına karşın alımların
devam etmesi ve petrol fiyatlarınıdaki düşüş yeni bir yükseliş dalgası
başlattı.

Dün piyasayı sürükleyen hisselerin başında Wachovia Bank geldi.
Beklenenin yaklaşık 3 misli, 8,9 milyar dolar zarar açıklayan bankanın
hisseleri seans açılışında % 10 geriledi. Ancak bankanın 2 hafta önce
göreve gelen CEO´su Robert Steel´in açıkladığı önlemler hisselerin %
27 yükselişle kapamasını sağladı. ABD Hazine Bakanlığı´ndakş
görevinden transfer olan Steel, büyük zarara rağmen sermaye artırımına
gitmeyeceğini, gelecek yıl sonuna kadar 2 milyar dolar tasarruf
sağlayacağını, kar payı dağıtımını % 87 azaltacağını ve personel
sayısında 6,350 kişi indirime gideceğini duyurdu.

Wachovia´nın sermaye artırım arayışına çıkmaması, piyasanın alınan
önlemleri kabul etmesine yeterli oldu. Deutsch Bank analisti Mike Mayo
´nun banka zararlarının yayılarak büyümesini beklemediğini belirten
raporu da alımları destekledi. Mayo, Wachovia´nın önümüzdeki
çeyreklerde karlılığını artırabileceğini kaydetti.

Wachovia´daki bu sert geri dönüş diğer mali sektör hisselerini de
yukarı taşıdı. Bank of America, Merrill Lynch, Freddie Mac ve Lehman
Brothers % 10´un üstünde yükseldi.

Petrol fiyatlarındaki düşüş havayolları şirketlerine de alım getirdi.
Güne 11,387 puana gerileyerek başlayan Dow Jones Endeksi özellikle son
45 dakikada gelen alımlarla % 1,18 yükselerek 11,602 puandan kapandı.

Kapanıştan sonra gelen bilançosunda 3,3 milyar dolar zarar açıklayan
Washington Mutual hisselerinde de Wachovia´dakine benzer bir durum
yaşandı. Elektronik işlemlerde piyasanın ilk tepkisi % 7 düşüş oldu
ama birkaç dakika içinde gelen alımlarla hisse % 10 yükseldi. WaMu, ABD
´nin kredi veren en büyük altı bankası içinde bilanço açıklayan
sonuncu banka oldu.

Dünyanın önde gelen mali kuruluşlarında, bu son bilançolarla birlikte
bugüne kadar gerçekleşen varlık silme ve kredi kayıplarının toplamı
462 milyar dolara ulaştı. Bankalar ve aracı kurumlar 345 milyar dolar
sermaye artırımına gitti.

Petrol fiyatları ise Dolly Kasırgası´nın Meksika Körfezi´nden üretim
tesislerine hasar vermeden geçmesiyle hızla düştü. Dün 132 dolar
seviyesinde olan petrol bu sabah 128 doların altında. Petrolün
gerilemesinde ABD Kongresi´nde emtia fiyatlarında spekülasyonu
önlemeyi amaçlayan yasanın 94´e karşı sıfır oyla kabul edilmesi de
etkili oldu. Nymex´te petrolde taşınan pozisyonlar da ciddi biçimde
azalmış durumda. Doların euro karşısında değerlenmesi de düşüşü
hızlandırdı.

Euro-dolar paritesi de dün hızlı bir hareket sergiledi. Philadelphia
Fed Başkanı Charles Plosser, istihdam ve mali sektördeki koşullar
iyileşmese bile Fed´in faiz artırım kararı almada gecikmemesi
gerektiğini söyledi. Plosser´ın açıklamasının etkisiyle 1,5940
seviyesindeki parite 1,5760´a kadar indi.

Mali sektörle ilgili kaygıların azalması ve petroldeki düşüş Asya´da
da alım getirdi. Tokyo´da % 1, Hong Kong´da % 2 yükseliş var.




Nymex´de petrol açık pozisyonları azaldı
23.07.2008

Ham petrol fiyatlarının belirlendiği Nymex vadeli işlemler borsasında
petrol şirketleri, rafineriler ve kurumsal yatırımcıların piyasadan
çekilmesiyle açık pozisyon sayısı son 17 ayın en düşük düzeyine indi.

Bu arada yüksek petrol fiyatları ve OPEC'in fiyat düzeyinden
spekülatörleri sorumlu olduğunu öne sürmesinin ardından ABD Senatosu
´nda Demokrat parti üyeleri petrol piyasalarında spekülasyonu
önleyecek bir yasa teklifi hazırladı.

Nymex´de petrol açık pozisyonları dün % 2.6 azalarak 21 şubat 2007´den
beri görülen en düşük düzey olan 1.23 milyona indi.

Kapatılan açık pozisyonların çoğunun alım yönünde olduğu ve yüksek
fiyatlar nedeniyle özellikle fonların açık pozisyonlarını kapattıkları
kaydediliyor.

Demokratlar Senato´da 94-0 sonuçlanan oylamada Emtia Vadeli ışlemler
Komisyonu'nun vadeli işlemler piyasasında petrol ve doğalgazda
spekülatif alım satıma sınır getirmesi ve borsaların manipülasyonu
önlemek için işlem yapanların tuttukları pozisyonlar konusunda daha
fazla bilgi vermesini öngören bir teklifi kabul ettirmeyi başardı.

[HKAYIKCI]

ING´den dava senaryoları
23.07.2008

Anayasa Mahkemesi AKP´nin kapatılmasına yönelik davanın 28 Temmuz´da görüşülmesine karar verdi. Anayasa Mahkemesi Başkanı davanın ne kadar süreceği konusunda bir açıklama yapmadı. Beklentimiz ağustos ayının birinci veya ikinci haftası olacağı yönünde. Aşağıda davanın sonucuyla ilgili olası senaryoları değerlendirdik.

AKP´li - AKP´siz, Erdoğan´lı - Erdoğan´sız, ara seçim - genel seçim ve reformcu hükümet - milliyetçi hükümet gibi olasılıkların sonuçlarını birleştirmeye ve basitleştirmeye çalıştık. Elde ettiğimiz sonuçlar: (1) Türkiye´deki tansiyon hafifleyecek; (2) reformlar sürecek ve (3) piyasa peyderpey düzelecek.

Senaryo 1: AKP kapatılacak, Erdoğan yasaklanacak, ara seçim olacak, tansiyon hafifleyecek: AKP kapatılıyor, Erdoğan ve diğer 39 millet vekili siyaseten yasaklanıyor. Kalan yaklaşık 300 AKP üyesi yeni bir parti kuruyor ve yeni hükümeti kurması için cumhurbaşkanının yetki vereceği bir lider seçiliyor. Yeni hükümet 2008´in son çeyreğinde kuruluyor. 40 milletvekilinin belirleneceği ara seçim parlamentonun aritmetiğini değişikliğe uğratmıyor. Genel olarak reformcu fakat selefi kadar coşkulu değil. Piyasalar bu sonucu sevecektir çünkü; (1) efsaneyi nispeten çabucak bitirecek ve (2) piyasa formlarına bağlı bir hükümet olacak.

Senaryo 2: AKP kapatılmayacak fakat Erdoğan´a yasak gelecek, ara seçim olacak, tansiyon düşecek: AKP kapatılmıyor fakat Erdoğan ve diğer 39 millet vekiline siyaset yasağı geliyor, geriye kalan 300 parti üyesi cumhurbaşkanının yeni hükümet kurma yetkisi vereceği yeni bir lider seçiyor. 2008´in dördüncü çeyreğinde yeni hükümet kuruluyor ve reformlara ve istikrarın sağlanmasına bağlı olduğunu açıklıyor. 40 millet vekilinin belirleneceği ara seçim parlamentonun aritmetiğini değişikliğe uğratmıyor. ılk senaryoda verilen sonuçlar nedeniyle piyasalar bu sonucu da sevecektir.

Senaryo 3: AKP kapatılacak, Erdoğan´a yasak gelecek, erken seçim yapılacak, tansiyon düşecek: AKP kapatılıyor ve Erdoğan ile diğer 39 millet vekiline siyaset yasağı geliyor. Geri kalan 300 AKP üyesi yeni bir parti kuruyor ve cumhurbaşkanının yeni hükümet kurma yetkisi vereceği yeni bir lider seçiyor. Başkasının yerini korumak için iktidara gelen yeni hükümet 2008´in son çeyreğinde kuruluyor ve erken seçim istiyor. Bu durum parlamentonun aritmetiğini değişikliğe uğratmıyor. Büyük olasılıkla seçim 2009´un ilk çeyreğinde yapılıyor. Piyasalar bu duruma tepkisiz kalacaktır.

Senaryo 4: AKP kapatılacak, Erdoğan´a yasak gelecek, erken seçim olacak fakat tansiyon düşmeyecek: AKP kapatılıyor ve Erdoğan ile diğer 39 millet vekiline siyaset yasağı geliyor. Geriye kalan 300 parti üyesi yeni bir parti kuruyor ve yeni bir lider seçiyor fakat 2008´in son çeyreği ya da 2009 ilk çeyreğinde yapılacak bir erken seçim istiyorlar. Bu seçim başka bir referanduma dönüşebilir, tansiyonu yükseltebilir/ AKP ile muhafazakarlar arasındaki bölünmeyi arttırabilir. Piyasayı en kötü etkileyecek sonuç bu olacaktır.

Sonuç: ıncelememizdeki ilk üç senaryoda piyasa ya hiç etkilenmiyor ya da piyasa üzerinde olumlu etkisi oluyor. ılk senaryo piyasalar açısından en çok tercih edileni. Dördüncü senaryo ise kısa ve orta vadede en az tercih edilecek durum. Her bir senaryoya eşit olasılık veriyoruz. Piyasa 2009 ilk çeyreğine kadar istikrarsız olacaktır fakat genel olarak iki tarafta uzlaşma çabası içinde olursa tahminimiz %50 ile %75 arası bir oranda ekonomik istikrarın riske atılmayacağı yönünde. Bu açıklama spesifik hisse tavsiyesi vermek için değil yine de prensip olarak ikinci sıradaki şirketlerden kaçınıyor ve bunun yerine endüstri liderlerine odaklanıyoruz.