Vob Sözlüğü

[haguan]

VOB SÖZLÜĞÜ


Açık Pozisyon: Bir sözleşmede ters işlemle kapatılmamış ya da teslim ile sonuçlandırılmamış uzun veya kısa pozisyon sayısı.

Arbitraj: Fiyat veya faiz hadlerinde oluşan dengesizliklerden faydalanmak suretiyle farklı sözleşmelerin ve işlemlerin eşanlı olarak alınıp satılması suretiyle her türlü şartta belirli bir kar'ın garanti edildiği işlemdir.

Başlangıç Teminatı: Bir vadeli işlem sözleşmesi pozisyonu alındığında veya alınmadan önce, pozisyon için takas merkezine yatırılması gereken teminat.

Baz: Nakit fiyat ile Vadeli fiyat arasındaki farktır.

Dönmüş piyasa: Nakit ve yakın vadeli fiyatların, daha uzun vadeli fiyatlara göre daha yüksek olması durumunda dönmüş piyasa şartları oluşur.

Fiyat adımı: Bir vadeli işlem veya opsiyon sözleşmesinin fiyatının değişmesi durumunda en az kaç birim artacağını veya azalacağını belirtir.

Hesapların güncellenmesi: Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde açık pozisyon taşıyan yatırımcıların hesaplarının takas merkezi tarafından ilgili günde oluşan uzlaşma fiyatları esas alınarak değerlemeye tabi tutulması ve bu değerleme sonucunda, kar eden hesaplara alacak ve zarar eden hesaplara borç yazılması işlemidir.

Kaldıraç etkisi: Vadeli işlem piyasalarında işlem yapmak üzere teminat olarak yatırılan parayla, yatırılan teminattan çok daha büyük bir pozisyon alınması.

Kısa Pozisyon: Yatırımcının fiyatların düşeceği beklentisi içinde olup kontrat satmasıdır. Fiyatlar düştükçe kar, yükseldikçe zarar edilir.

Nakdi uzlaşma: Sözleşmelerin ifa edilmelerinde kullanılan bir yöntem. Bu yöntemde vade sonunda dayanak varlık taraflar arasında el değiştirmez. Bunun yerine, sözleşme fiyatı ile dayanak varlığın son işlem günündeki cari fiyatı veya borsa tarafından belirlenen diğer yöntemler esas alınarak belirlenmiş fiyat arasındaki fark kadar tutar taraflar arasında el değiştirir ve sözleşme bu şekilde ifa edilmiş olur.

Normal piyasa: Nakit ve yakın vadeli fiyatların, daha uzun vadeli fiyatlara göre düşük olması durumunda normal piyasa şartları oluşur.

Pozisyonun kapatılması: Önceden açılmış uzun veya kısa pozisyonun aynı miktarda ters pozisyon alınmak suretiyle kapatılması.

Son işlem günü: Bir vadeli işlem veya opsiyon sözleşmesinin getireceği yükümlülükleri üzerine almak isteyen yatırımcıların aldıkları pozisyonları vadesinden önce kapatabilecekleri son gün.

Sürdürme teminatı: Açık pozisyon taşımak nedeniyle bir sözleşmede bulundurulabilecek asgari teminat. Sürdürme teminatı, başlangıç teminatının altında belirlenir. Elde edilen zararlar neticesinde teminat, sürdürme teminatının altına düşerse, teminatların tekrar başlangıç teminat seviyesine çıkarılması istenir.

Takas: Borsada gerçekleşen işlemlerle ilgili olarak, takas merkezinin alıcı karşısında satıcı, satıcı karşısında alıcı konumuna geçmek suretiyle, ilgili sözleşmelerden doğan sorumlulukları üzerine alması sürecidir.

Teminat tamamlama çağrısı(Margin Call): Hespta bulundurulan toplam teminat, sürdürme teminatının altına düşerse, takas merkezi tarafından pozisyon taşıyan kişiye, teminat miktarının başlangıç teminatı seviyesine tamamlanması için talepte bulunulur. Bu talep teminat tamamlama çağrısı olarak adlandırılır.

Ters işlem: Önceden alınan pozisyonun kapatılması amacıyla yapılan işlem. Yatırımcı önceden alım yapmışsa, satış gerçekleştirerek ters işlem yapmış olur, satış yapmışsa alım gerçekleştirerek ters işlem yapmış olur.

Uzlaşma fiyatı: Piyasanın kapanış aralığında oluşan veya borsanın belirlediği diğer yöntemlere göre hesaplanan ve hesapların güncellenmesinde kullanılan fiyat.

Uzun pozisyon: Yatırımcının fiyatların yükseleceği beklentisi içinde olup kontrat almasıdır. Fiyatlar yükseldikçe kar, düştükçe zarar edilir.

Vadeli fiyat: Nakit fiyatın üzerine taşıma maliyetinin eklenmesi sonucu bulunan fiyat.

Vadeli İşlem sözleşmesi: Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren ve bir borsada işlem gören sözleşmedir.